Μια συνέντευξη με την πρόεδρο του Συλλόγου Μαρία Κάλλας, την κα Λιάνα Σκουρλή – Δανιηλίδου, ιστορικό τέχνης και εικαστική σύμβουλο, είναι σίγουρα μια άκρως ενδιαφέρουσα και γοητευτική συνέντευξη .
Μας απαντά στις ερωτήσεις μας για την ζωή της, την αγάπη της για την Ελληνίδα σοπράνο, την απόφασή της να δημιουργήσει αυτόν το σύλλογο με σκοπό την ίδρυση του μουσείου Μαρία Κάλλας.
Πείτε μας λίγα λόγια για τον εαυτό σας, την καταγωγή σας και τις ρίζες σας.
Η μητέρα μου ήταν από πατέρα Ιταλό και μητέρα Κωνσταντινουπολίτισα γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Ρόδο υπό Ιταλική κατοχή. Ο πατέρας μου από την Αττάλεια της Μικράς Ασίας , ξενιτεύτηκε στην Γαλλία με την μικρασιατική καταστροφή και έζησε εκεί από 12 μέχρι 30 ετών. Εκείνος μας μετέδωσε την αγάπη για τον Γαλλικό πολιτισμό. Εγώ σπούδασα και έζησα στην Αμερική 30 χρόνια και επηρεάστηκα πολύ και θετικά από τον αμερικανικό τρόπο ζωής. Τελικά είμαι κράμα πολλών πολιτισμών με ιδιαίτερη αδυναμία και αγάπη στην Ελληνική, αρχαία και σύγχρονη λαϊκή κουλτούρα.
Γνωρίζατε την Μαρία Κάλλας; Τί είναι αυτό που σας σημάδεψε από την γνωριμία σας μαζί της;
Στην πρώτη και μοναδική συνάντησή μας ήμουν μεταπτυχιακή φοιτήτρια 24 ετών, σε μια δεξίωση προς τιμήν της στην Ελληνική πρεσβεία στην Ουάσινγκτον μετά από μία συναυλία της στο Kennedy Center. Με εντυπωσίασε το τρυφερό της αγκάλιασμα όταν της είπα ότι παιδί άκουσα όπερα πρώτη φορά στην ζωή μου από κείνη στο Ηρώδειο. Μεγάλη εντύπωση μου έκαναν τα μάτια της που είχαν μια απέραντη θλίψη ενώ συνοδεύονταν από ένα πλατύ χαμόγελο.
Πώς η ντίβα άλλαξε την μορφή της όπερας;
Η Μαρία Κάλλας έφερε την επανάσταση στην όπερα που είχε μόνο τραγούδια μετατρέποντας την σε λυρικό θέατρο (Τόσκα, 2η πράξη). Η αθάνατη σοπράνο αποτελεί το μέτρο με το οποίο συγκρίνονται όλοι οι λυρικοί τραγουδιστές, γι’ αυτό συχνά ακούμε το «Πριν» την Μαρία Κάλλας και «Μετά» την Μαρία Κάλλας.
Ποιό πιστεύετε ότι ήταν το όραμα που δεν κατάφερε να υλοποιήσει η Μαρία Κάλλας;
Το όνειρο της Κάλλας που δεν πραγματοποιήθηκε ήταν να έχει ένα παιδί από τον Ωνάση και να γίνει γυναίκα του.
Αν σας δινόταν η ευκαιρία να ανοίξετε αύριο κιόλας το Ιδρυμα ποια θα ήταν η προτεραιότητά σας;
Να έχει ένα καλό διοικητικό συμβούλιο που να προωθεί διαρκώς την ελληνικότητα της ντίβας διεθνώς. Επίσης το μουσείο να είναι η αφετηρία μιας ξενάγησης των πολιτών και των εκάστοτε τουριστών στο σπίτι που διέμεινε στην Αθήνα 1937-1945, το ωδείο Αθηνών που σπούδασε, το Δημοτικό Μουσικό Θέατρο Μαρία Κάλλας (παλιά Λυρική Σκηνή) που πρωτοτραγούδησε, να δουν το πρώτο επίσημο μουσειακό χώρο στο φουαγιέ του Θεάτρου, που δημιουργήθηκε χάρις στην οικονομική ενίσχυση της εταιρείας ERNST AND YOUNG, το χωριό που γεννήθηκε και μεγάλωσε ο πατέρας της και έζησε με την μητέρα της μέχρι να φύγουν για την Αμερική, Οιχιάλια Πελοποννήσου.
Επίσης θα προσπαθούσα να δημιουργήσω ένα ταμείο (Trust Fund) με χορηγούς ώστε το μουσείο να είναι οικονομικά ανεξάρτητο και να μην επηρεάζεται από καμιά οικονομική κρίση.
Υπάρχουν άνθρωποι που εθελοντικά δουλεύουν για τον Σύλλογο και τον βοηθούν και πόσο η πολιτεία βοηθά στην πραγματοποίηση της ίδρυσης του μουσείου που πραγματικά θα είναι ένα θετικότατο πολιτιστικό βήμα για τον Δήμο Αθηναίων; Τι περιμένετε από την πολιτεία αφού τόσα χρόνια κωλυσιεργούν να δρομολογήσουν τις διαδικασίες;
Χάρη στην σοβαρότητα του πονήματος έχουμε υπέροχους εθελοντές, και σεις κα Μητροπούλου είστε μία από αυτούς. Τα μέλη μας γίνονται εθελοντές σε όλες μας τις εκδηλώσεις όσο για τον δήμο, δημιουργηθήκαμε γιατί μας το ζήτησε ο Δήμαρχος το 2012. Ως δήμαρχος , ο κος Καμίνης διέθεσε ένα ωραίο κτίριο του Δήμου στην Μητροπόλεως 44. Όμως το Δημόσιο είναι ένα βραδυκίνητο καράβι που πρέπει να το σέρνεις διαρκώς και οι υπάλληλοι ανήκουν σε διάφορα κόμματα. Ακόμα και τώρα με τον νέο δήμαρχο που θέλει το Μουσείο, εκφράστηκαν στο Δημοτικό Συμβούλιο αρνητικά σχόλια από τους κοντόφθαλμους ότι το Μουσείο δεν έχει αρκετά αντικείμενα.
Ως γνωστόν, κανένα μουσείο προσωπικοτήτων, όπως του Μότσαρτ στην Αυστρία η του Σοπέν στην Πολωνία δεν έχει αντικείμενά τους, μόνο νότες και την υπέροχη μουσική τους. Σε εμάς υπάρχουν αντικείμενα που θα αυξηθούν σύντομα και η υπέροχη φωνή της Κάλλας θα κυριαρχεί στο μουσείο που θα είναι έτοιμο μέχρι το 2023.
Υπήρξατε στο Υπουργείο Εξωτερικών Σύμβουλος και Ακόλουθος Τύπου στην Ελληνική Πρεσβεία των ΗΠΑ. Ποιά ήταν η εμπειρία σας και πως βλέπετε την κατάσταση σήμερα;
Άρχισα να δουλεύω εκεί ως μεταπτυχιακή φοιτήτρια στο Πανεπιστήμιο Georgetown. Η εμπειρία ήταν μοναδική διότι δούλεψα δύο χρόνια με πρέσβη της δικτατορίας αλλά άκρως δημοκρατικό που πάλευε συνέχεια για να γίνουν εκλογές., για την επαναφορά στην δημοκρατία, για την εισβολή στην Κύπρο και την μεταφορά μου ως ακόλουθος Τύπου στην Ελληνική Μόνιμη Αντιπροσωπεία στα Ηνωμένα Έθνη όπου έζησα πρωτοφανείς εμπειρίες της Τουρκικής, Ελληνικής καθώς και Κυπριακής εξωτερικής πολιτικής. Η κατάσταση της εξωτερικής πολιτικής της Ελλάδας δεν έχει αλλάξει τα τελευταία 40 χρόνια, διότι άγεται από τις ξένες μεγάλες δυνάμεις που την χρησιμοποιούν για τα εκάστοτε συμφέροντά τους. Υπάρχει ελπίδα με την σημερινή Κυβέρνηση Μητσοτάκη να αλλάξει κάπως. Πρώτο δείγμα η πυγμή που έδειξε η νέα κυβέρνηση στον Έβρο.
Άλλο μεγάλο θέμα που πρέπει να ρυθμισθεί άμεσα, είναι το προσφυγικό. Είμαστε έρμαια των συνόρων μας με την Τουρκία και πρέπει σύντομα να βρεθεί λύση πριν καταλήξουμε 1 Έλληνας προς 4 αλλοδαπούς στην χώρα μας.
Πως συνδέεται η εικαστική τέχνη με την όπερα και πώς λειτουργεί σε εσάς; Ασχοληθήκατε ποτέ με την μουσική;
Η καλή μουσική, η όπερα και το λυρικό τραγούδι είναι τέχνη. Μέχρι 10 ετών άκουγα μόνο κλασσικό πιάνο που έπαιζε η μητέρα μου και η μεγάλη μου αδελφή. Μετά τα 10 λόγω πρώτης επαφής με Κάλλας στο Ηρώδειο άρχισα να ακούω και μάθαινα σιγά σιγά την ιστορία και τα ακούσματα του Μπελ Κάντο (Bel canto) και να τα παίζω στο πιάνο. Μετά στο Γυμνάσιο τραγουδούσα στην Χορωδία. Στη Νέα Υόρκη λόγω αγάπης και μοναξιάς συμμετείχα στην χορωδία της Αρχιεπισκοπής και έτσι ενημερώθηκα ορθά στην κλασική σύγχρονη ποιοτική μουσική. Συγχρόνως ευτύχησα να κάνω φίλους στην Νέα Υόρκη παθιασμένους ακροατές της όπερας που λάτρευαν και είχαν παρακολουθήσει την Κάλλας σε διάφορες όπερες στην Αμερική και Ευρώπη και ειδικά στην σκάλα του Μιλάνου την εποχή της μεγάλης της καριέρας και έμαθα απ αυτούς πολλά. Έμαθα πως η ντίβα δεν φοβόταν να χρησιμοποιήσει την φωνή της εγκαινιάζοντας όπερες που δεν τολμούσε να τραγουδήσει καμία λυρική σοπράνο πριν από εκείνη και πώς διεύρυνε με την τόλμη, το πάθος και την ιδιαίτερη φωνή της το ρεπερτόριο του λυρικού τραγουδιού.
Η εικαστική τέχνη συνδέεται σε μένα με την μουσική διότι χρησιμοποιώ την τέχνη για να βοηθήσω την μουσική όπως τώρα που ετοιμάζω μια δημοπρασία για να στηρίξω το μουσείο. Στην Νέα Υόρκη κάναμε συχνά εράνους και εκθέσεις ζωγραφικής και γλυπτικής για να στηρίξουμε μια συναυλία η να γίνω χορηγός μιας μουσικής βραδιάς στο Ωνάσειο Πολιτιστικό Κέντρο ή την χορωδία μιας βραδιάς στο Alice Tully Hall της Νέας Υόρκης ή του Kennedy Center στο Wash. D.C.
Ποιές οι σημαντικότερες στιγμές της ζωής σας;
Η στιγμή που έγινα μητέρα, η ημέρα που πήρα το πρώτο πανεπιστημιακό δίπλωμα, η ημέρα του γάμου μου με τον Σταύρο Σκουρλή, η πρώτη αναδρομική έκθεση που οργάνωσα σε 8 μουσεία του θρυλικού Andy Warhol που ήρθε για χάρη μου στην Εθνική Πινακοθήκη το 1993. Μεγάλη συγκίνηση ένοιωσα όταν πούλησα με την ομάδα μου τα περίφημα Ηλιοτρόπια του Van Gogh στο μουσείο Getty στην Καλιφόρνια.
Κα Σκουρλή, ακούσαμε ότι ασχοληθήκατε με κοινωνικό έργο. Ποιο το κοινωφελές έργο σας εντός και εκτός συνόρων;
Από παιδί βοηθούσα την μητέρα μου, πρόεδρο της φιλόπτωχου του Αγίου Γεωργίου Πειραιά στην διανομή ρούχων και τροφίμων στις άπορες και ευπαθείς ομάδες . Στην Αμερική ασχολήθηκα βοηθώντας τους γονείς των Ελληνοπαίδων με νεοπλασματική νόσο. που έρχονταν να θεραπευθούν στο Memorial Hospital. Στην Αθήνα με τον πρέσβη κο. Σωτήρχο και την σύζυγό του Εστελ καθώς και την Ειρήνη Αθανασιάδου οργανωθήκαμε και καλώντας την κα Βαρδινογιάννη δημιουργήσαμε τον σύλλογο ΕΛΠΙΔΑ το 1990. Έχω βοηθήσει οικονομικά για την δημιουργία δύο ορφανοτροφείων στην Αφρική με τις dames of St Lasarus. Είμαι στο συμβούλιο του συλλόγου Ανθρώπινοι Άνθρωποι όπου ετοιμάζουμε καταλύματα για άστεγες οικογένειες μέχρι να αποκατασταθούν με δουλειές και να πάνε σε δικά τους νοικιασμένα διαμερίσματα.
Έχω συγκινηθεί και θα συμμετέχω με βοήθεια στο Εργαστήρι που είναι για παιδιά με σύνδρομο DOWN. Έχω δουλέψει εθελοντικά σε μουσεία, έχω προσφέρει οικογενειακά κειμήλια στο παιδικό μουσείο της Νέας Υόρκης το 1980 και τώρα κάνω δωρεά 130 έργα ελλήνων εικαστικών που θα δημοπρατηθούν στις 16 Σεπτεμβρίου 2020 στο φουαγιέ του Πολεμικού Μουσείου , τα έσοδα θα διατεθούν για την αγορά προσωπικών αντικειμένων της Μαρίας Κάλλας για το επερχόμενο μουσείο της.
Παρατηρούμε λοιπόν ότι έχετε ασχοληθεί και με άλλες δράσεις προσφέροντας απλόχερα την βοήθειά σας , δηλώνοντας έτσι εμπράκτως την αγάπη σας για τον συνάνθρωπο. Παράλληλα όμως είστε μια καλλιτέχνης. Πώς η τέχνη συμβαδίζει με τον εθελοντισμό;
Η τέχνη βοηθάει τον εθελοντισμό με την προσφορά στον συνάνθρωπο, μέσω διδασκαλίας της τέχνης, μέσω εκπαίδευσης, μέσω χρηματικής βοήθειας από μουσικές εκδηλώσεις, πωλήσεις έργων, δημοπρασιών και διάθεσης μέρους η όλων των εσόδων σε νοσοκομεία, μουσεία, ευπαθείς ομάδες, ορφανοτροφεία. Ένα παράδειγμα η δημοπρασία των 130 έργων στο Πολεμικό μουσείο.
Άρα κα. Σκουρλή η ζωή σας ήταν γεμάτη χρώματα κι αρώματα και μεγαλεπήβολα όνειρα.
Ευχόμαστε να πραγματοποιηθεί σύντομα και αυτό το όνειρο , όνειρο ζωής και όνειρο όλων όσων είμαστε κοντά σας, το Μουσείο της Μαρίας Κάλλας.
__Συνέντευξη από την Χαρά Μητροπούλου και την Βαλσαμία Αθανασιά__
