Στο επίκεντρο των διεθνών εξελίξεων βρίσκεται σήμερα η Σκωτία, καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν διαπραγματεύονται μια ενδεχόμενη εμπορική συμφωνία που θα μπορούσε να επανακαθορίσει τις σχέσεις ΗΠΑ-ΕΕ. Οι πιθανότητες επιτυχίας, σύμφωνα με τον ίδιο τον Τραμπ, είναι «50-50», ενώ η ΕΕ δηλώνει έτοιμη για αντίμετρα σε περίπτωση αποτυχίας.
Στη σκωτσέζικη εξοχή του Τέρνμπερι γράφεται ένα ακόμα κεφάλαιο της διαρκώς μεταβαλλόμενης σχέσης μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, βρίσκεται εκεί για να συναντηθεί με την πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, με στόχο την εξεύρεση συμφωνίας για τους δασμούς στις διατλαντικές εμπορικές σχέσεις.
Η συνάντηση είναι προγραμματισμένη για τις 16:30 τοπική ώρα (18:30 ώρα Ελλάδας), με τους διπλωμάτες της ΕΕ να βρίσκονται σε ετοιμότητα για διαβουλεύσεις το ίδιο βράδυ, εφόσον υπάρξει πρόοδος.
Ο ίδιος ο Τραμπ, μιλώντας σε δημοσιογράφους χθες, έθεσε το πλαίσιο με απλότητα αλλά και σαφήνεια: «Οι πιθανότητες να καταλήξουμε σε συμφωνία είναι 50-50». Πρόσθεσε, μάλιστα, ότι υπάρχουν περίπου 20 επίμαχα σημεία που παραμένουν ανοιχτά προς διευθέτηση. Παρ’ όλα αυτά, εμφανίστηκε θετικός για τη συνάντηση με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, την οποία χαρακτήρισε «μια γυναίκα που χαίρει ιδιαίτερου σεβασμού».
Σύμφωνα με πληροφορίες από ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές, το προσχέδιο της συμφωνίας προβλέπει την επιβολή δασμών 15% σε ευρωπαϊκές εξαγωγές προς τις Ηνωμένες Πολιτείες. Εξαιρούνται, μέχρι στιγμής, οι κλάδοι της αεροναυπηγικής και των οινοπνευματωδών ποτών – όχι όμως και το κρασί, το οποίο παραμένει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Ο χάλυβας, επίσης, αποτελεί κρίσιμο ζήτημα, καθώς το προτεινόμενο πλαίσιο προβλέπει ποσοστώσεις για τις εισαγωγές από την Ευρώπη στις ΗΠΑ, με στόχο τη ρύθμιση της αγοράς αλλά και την προστασία της αμερικανικής παραγωγής.
Από την άλλη πλευρά, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μένει απαθής. Αν και κρατά χαμηλούς τόνους, διαμηνύει ότι είναι έτοιμη να απαντήσει με αντίμετρα εφόσον η συμφωνία αποτύχει. Αυτό θα σήμαινε την επιβολή δασμών σε αμερικανικά προϊόντα και υπηρεσίες – μια κίνηση που θα κλιμάκωνε τον εμπορικό «πόλεμο» και θα επηρέαζε την παγκόσμια οικονομική σταθερότητα.
Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δήλωσε την Πέμπτη πως «μια συμφωνία είναι εφικτή», δείχνοντας την πρόθεση των Βρυξελλών να επιλύσουν τις διαφορές, αρκεί να υπάρξει κοινή βάση και αμοιβαίος σεβασμός. Ωστόσο, η επιτυχία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη στάση του Τραμπ, ο οποίος είναι γνωστός για την προώθηση προστατευτικών πολιτικών και την επιδίωξη σκληρών διαπραγματευτικών πλεονεκτημάτων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οποιαδήποτε συμφωνία προκύψει από τη σημερινή συνάντηση θα πρέπει να επικυρωθεί από τα κράτη-μέλη της ΕΕ, γεγονός που προσθέτει επιπλέον πολιτικά και γραφειοκρατικά εμπόδια στην οριστικοποίηση των όρων.
Η σημερινή συνάντηση δεν αφορά μόνο δασμούς. Είναι μέρος μιας ευρύτερης γεωπολιτικής σκακιέρας που περιλαμβάνει οικονομική επιρροή, ρυθμιστικές πολιτικές, αλλά και προεκλογικούς υπολογισμούς, ιδίως για τον Ντόναλντ Τραμπ, που κινείται ήδη στη σκιά των επερχόμενων αμερικανικών εκλογών.
Σε κάθε περίπτωση, είτε προκύψει συμφωνία είτε όχι, η σημερινή ημέρα θεωρείται καθοριστική για τις σχέσεις ΗΠΑ–ΕΕ, ενώ η αγορά παρακολουθεί με προσοχή, αναμένοντας τις εξελίξεις. Αν υπάρξει «λευκός καπνός» από το Τέρνμπερι, μπορεί να αποφευχθεί μια νέα κλιμάκωση σε έναν ήδη τεταμένο εμπορικό κόσμο.