«Πέρασα κακουχίες, αλλά εδώ νιώθεις πιο πολύ την Ελλάδα, χαμένος στο πέλαγος». Η κυρά της Ρω, η νησιώτισσα που ύψωνε την ελληνική σημαία για 40 χρόνια στο ερημονήσι του Αιγαίου 12/05/2017Κατηγορίες: FEATURED, ΣΥΝΕΒΗ ΣΗΜΕΡΑΕτικέτες: Αιγαίο, βραχονησίδα, Γερμανοί, ΕΛΛΑΔΑ, ελληνική σημαία, Καστελόριζο, Κατοχή, Κυρά της Ρω, προκλήσεις, Σύμμαχοι, Τούρκοι Στις 13 Μαΐου 1983 πέθανε η κυρά της Ρω, η γυναίκα που ύψωνε επί σαράντα χρόνια την ελληνική σημαία στη βραχονησίδα Ρω, κοντά στο Καστελόριζο απέναντι από τα τουρκικά παράλια. Το όνομα της ήταν Δέσποινα Αχλαδιώτη και είχε γεννηθεί το 1890. Την αποκαλούσαν «Κυρά της Ρω» ή διαφορετικά «Κυρά της Ρωμιοσύνης» για τον πατριωτισμό που επέδειξε καθ’ όλη τη διάρκεια που έμενε ολομόναχη στη βραχονησίδα.

Η Κυρά της Ρω (1890-1982) που το πραγματικό της όνομα ήταν Δέσποινα Αχλαδιώτη, υπήρξε μέλος της Αντίστασης κατά την περίοδο της κατοχής και επί 40 χρόνια (από το 1943 ως το θάνατό της) ύψωνε την ελληνική σημαία στην ακριτική νησίδα της Ρω κάθε πρωί και τη κατέβαζε με τη Δύση του ήλιου. Στη Ρω είχε εγκατασταθεί με τον άντρα της και την τυφλή μητέρα της από το 1924.

Κυρά της Ρω βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών (1975), το Πολεμικό Ναυτικό, τη Βουλή των Ελλήνων, το Δήμο Ρόδου, την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος και άλλους φορείς. Το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας έστειλε ναυτικό άγημα και αντιπροσωπεία του ΓΕΝ στο Καστελόριζο όπου, στις 23 Νοεμβρίου 1975, της απένειμε το μετάλλιο για την πολεμική περίοδο 1941-1944 για τις «προσφερθείσες εθνικές υπηρεσίες της», όπως ανέφερε η απόφαση του Υπουργού Άμυνας.

Απεβίωσε σε ηλικία 92 ετών, σε νοσοκομείο της Ρόδου, στις 13 Μαΐου του 1982. Η κηδεία της έγινε δημοσία δαπάνη στο Καστελλόριζο, παρουσία του τότε υφυπουργού Άμυνας Αντώνη Δροσογιάννη, και η σορός της μεταφέρθηκε στην Ρω και ετάφη κάτω από τον ιστό όπου ύψωνε τη σημαία.

Ιστορία
Το 1927, εγκαταστάθηκαν στη Ρω μόνιμα ο Κώστας και η Δέσποινα Αχλαδιώτου για να ασχοληθούν με την κτηνοτροφία, εντελώς μόνοι τους μέχρι το 1940. Τη χρονιά εκείνη όμως αρρώστησε βαριά ο Κώστας Αχλαδιώτης. Η φωτιά που άναψε η γυναίκα του για να ειδοποιήσει με σινιάλα καπνού τους κατοίκους του Καστελλόριζου και τους παραπλέοντες ψαράδες δεν έγινε εγκαίρως αντιληπτή. Ο σύζυγός της άφησε την τελευταία του πνοή μέσα σε μια ψαρόβαρκα που τον είχε παραλάβει καθυστερημένα για να τον μεταφέρει στο γιατρό του Καστελόριζου.

Η κυρά της Ρω φρόντισε μόνη της για την ταφή του συντρόφου της. Έπειτα, γύρισε πάλι στη Ρω, αυτή τη φορά με τη γριά μητέρα της, όπου πέρασε τα χρόνια της κατοχής. Εκεί θα προσέφερε υπηρεσίες σε στρατιώτες του Ιερού Λόχου. Με «δυνατή φωνή και γοργή περπατησιά», όπως την περιγράφει ο βιογράφος της Κυριάκος Χονδρός, δεν εγκατέλειψε ποτέ το νησί, ακόμα κι όταν το Καστελόριζο, που βομβαρδίστηκε από τους Άγγλους στη συνθηκολόγηση της Ιταλίας, το 1943, ερήμωσε σχεδόν από τους κατοίκους του, εκ των οποίων οι περισσότεροι εξαναγκάστηκαν να πάρουν το δρόμο της προσφυγιάς.

Ο τάφος της Κυράς της Ρω.
Μετά το τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πόλεμου, τα Δωδεκάνησα και μαζί μ’ αυτά και το Καστελόριζο και όλες οι παρακείμενες νησίδες και βραχονησίδες, σύμφωνα με τη Συνθήκη των Παρισίων της 10ης Φεβρουαρίου 1947, περιήλθαν στην Ελλάδα. Η μοίρα της Ρω ήταν λοιπόν αναπόσπαστα συνδεδεμένη μ’ αυτήν του Καστελόριζου.

διάβασε και αυτό  Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος

Στις 13 Σεπτεμβρίου 1943, για πρώτη φορά Ελληνικό αντιτορπιλικό, το «Παύλος Κουντουριώτης», κατέπλευσε στο Καστελόριζο, όπου βομβαρδίστηκε μέχρι τις 19 Νοεμβρίου 1943 από Γερμανικά στούκας. Οι κάτοικοι αναγκάστηκαν πάλι να φύγουν με συμμαχικά πλοία είτε προς Κύπρο είτε προς τις μικρασιατικές ακτές. Ωστόσο, η Κυρά της Ρω παρέμεινε στο νησί να υψώνει κάθε πρωί την Ελληνική σημαία, προσφέροντας τη βοήθεια της σε Ιερολοχίτες που βρήκαν καταφύγιο εκεί. Με τη λήξη του πολέμου, ορισμένοι κάτοικοι επέστρεψαν στο Καστελόριζο κατά ομάδες.

Οι περιπέτειες για την Κυρά της Ρω δεν τελείωσαν με την απελευθέρωση. Τον Αύγουστο του 1975, ο Τούρκος δημοσιογράφος Ομάρ Κασάρ και δύο ακόμα άτομα, παρακολουθώντας τη Ρω και εκμεταλλευόμενοι την ολιγοήμερη απουσία της Δέσποινας Αχλαδιώτου για λόγους υγείας, αποβιβάστηκαν εκεί και τοποθέτησαν πάνω σ’ ένα κοντάρι 4 μέτρων τη σημαία τους. Η Κυρά της Ρω την κατέβασε αμέσως, όταν γύρισε. Στη 1 Σεπτεμβρίου 1975, κατάπλευσε στο Καστελόριζο το ανθυποβρυχιακό σκάφος «Γ. Πεζόπουλος» για συμπαράσταση στην κυρά της Ρω. Όμως δεύτερη τουρκική σημαία τοποθετήθηκε αυτή τη φορά στη νήσο Στρογγυλή απέναντι στα νότια του Καστελόριζου.

H Kυρά της Ρω έχει εξέχουσα θέση στο μουσείο Βρέλλη

«Επί 34 χρόνια, μόνη και μόνιμη κάτοικος του νησιού (που βρίσκεται απέναντι από την Αντίφελλο της Μικράς Ασίας [περιοχή που την έχουμε συνδέσει με την αρχαία Λυκία]), ήταν η Δέσποινα Αχλαδιώτου, η Ακρίτας του Αιγαίου και του Ελληνισμού, η “Κυρά της Ρω”. Από το 1927 ως το 1961, έζησε εκεί και κάθε μέρα ύψωνε την Ελληνική Σημαία, για να πει σ’ όλους, πως τούτος ο τόπος που πατούσε, ήταν Ελλάδα. Στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, πήγε στο Καστελόριζο και εκεί έδρασε με τις αποστολές στρατευμάτων για τη Μέση Ανατολή, κρύβοντας και φυγαδεύοντας αξιωματικούς και στρατιώτες. Τότε, όλοι σχεδόν οι Κάτοικοι του Καστελόριζου, είχαν φύγει για τα γύρω νησιά, την Κύπρο, την Αίγυπτο.

διάβασε και αυτό  Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΤΗΝΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΤΟΥ 1821.

Λίγα λιτά λόγια απ’ την ίδια:

Τα ξερονήσια του Καστελόριζου και της Ρω τ’ αγαπώ. / Έμεινα μόνη μου το 1943 στο Καστελόριζο με την τυφλή μου μάνα, όταν έφευγαν όλοι οι κάτοικοι του νησιού στη Μέση Ανατολή και στην Κύπρο. Με την Ελληνική σημαία υψωμένη και την αγάπη για την Ελλάδα βαθιά ριζωμένη μέσα μου πέρασα όλες τις κακουχίες… …βέβαια η ζωή στη Ρω δεν είναι και τόσο ευχάριστη, αλλά νιώθεις πιο πολύ την Ελλάδα, χαμένος όπως είσαι στο πέλαγος, λίγες εκατοντάδες μέτρα από τις Τουρκικές ακτές. / Την Ελληνική Σημαία θέλω να μου τη βάλουν μαζί μου στον Τάφο.”

Στις 14 Μάη 1982, η ενενηντάχρονη Δέσποινα Αχλαδιώτου κηδεύτηκε με τιμές Εθνικής ηρωίδας. Το φέρετρό της ήταν σκεπασμένο με την Ελληνική σημαία. Η μνήμη της, λειτουργεί σα γέφυρα που ενώνει την Αρχαία Ελλάδα των αποίκων του 9ου-8ου αιώνα π.Χ., το Βυζάντιο, την παράδοση και τον πολιτισμό χαμένων πατρίδων…

Αφήνουμε το γωνιακό πλακόστρωτο χώρο και ανηφορίζουμε. Περνώντας μια λευκή καμάρα, βρισκόμαστε σ’ ένα χώρο νησιώτικου σπιτιού, λευκού, ξεκούραστου. Μετά τους πολέμους στα βουνά, κάνω εδώ μια Παύση. Από μια μικρή τοξωτή πόρτα στα αριστερά, θα δούμε το θέμα μας. Απ’ αυτή τη θέση, δημιουργώ με ένα πλακόστρωτο στενό διάδρομο που τελειώνει σε μια άλλη καμαρωτή μικρή πόρτα, έναν άξονα με μικρή οπτική γωνία. Έτσι λοιπόν, τα στοιχεία αυτά, σε συνδυασμό με τη διαμόρφωση του χώρου στον οποίο βαδίζει ο επισκέπτης, την κίνηση του νερού κάτω απ’ τα πόδια της κεντρικής φιγούρας, οδηγούν το βλέμμα του στο βάθος. Στο γαλάζιο της θάλασσας και του ουρανού. Επίσης, τα ξύλα της οροφής του διαδρόμου, βοηθούν στη δημιουργία προοπτικού βάθους. Δεξιά, το βάθος αυτό τονίζεται με τα βράχια που αποτελούν το δεξί τμήμα της σύνθεσης και σχηματίζουν χαμηλό προς τη θάλασσα ανηφορικό μονοπάτι, το οποίο φέρει στο τέλος του τη φιγούρα της Κυράς της Ρω. Για να καταλάβουμε την κλίμακα, σε σχέση με το νησιωτικό τόπο, αφήνω πέτρινο τοίχο με φαγωμένο το σοβά από τη θάλασσα, στο έξω βοηθητικό κτίσμα.

διάβασε και αυτό  Σήμερα τιμούμε τους μπαμπάδες όλου του κόσμου!

Τα υλικά που χρησιμοποίησα, είναι τσιμέντο, λινάτσα, γύψος, νευρομετάλ, ξύλα και πέτρες. Ειδικά η σύνθεση αυτή, λόγω του μεγάλου της οριζόντιου άξονα, βρίσκεται να γειτνιάζει με πολλά θέματα. Βρίσκεται δεξιά της “Σφαγής”, αριστερά της “Κύπρου”, πίσω από τον “Νικηταρά”, άνω αριστερά της “Πίνδου”, κάτω αριστερά της “Κρήτης” και τέλος, διαγώνια πάνω αριστερά απ’ το “Κούγκι”.

Ήμουν ευτυχής που μπόρεσα να έχω άφθονο υλικό, τόσο από δημοσιεύματα εφημερίδων, συνεντεύξεις, ακόμη και βίντεο. προκειμένου να δουλέψω σωστά πάνω στο πορτραίτο της, βασισμένος πάντα σε πραγματικά στοιχεία.

Και είπα, όλα γύρω βλέποντας:
Νησί,
αβασίλευτη στο πέλαο δόξα,
ω ριζωμένο στο πολύβοο διάστημα
και στου Ομήρου το στίχο λουσμένο,
βυθισμένο στον ύμνο.
Άγγελος Σικελιανός»

Παύλος Βρέλλης, Μπιζάνι 1994.

Πηγή: archangelosm.blogspot.com


Facebook Comments Box

Απάντηση