Κώστας Βασιλάκος: Σε χαλεπούς καιρούς η ποίηση είναι περισσότερο αναγκαία παρά ποτέ

Η Τασσώ Γαΐλα συνάντησε τον Κώστα Βασιλάκο. Αθηναίος, με καριέρα οικονομολόγου και αξιοπρόσεκτες σπουδές, έκανε την εμφάνισή του ως ποιητής και συγγραφέας στα γράμματα μετά το 2000.

Σαφώς ένας από τους σημαντικότερους ποιητές της γενιάς του, μόλις το 2012 παρουσίασε την πρώτη του ποιητική συλλογή <Σκέψεις θραύσματα>/ εκδόσεις Άνεμος Εκδοτική.

 

“Μας διώχνουνε τα πράγματα, κι η ποίησις είναι το καταφύγιο που φθονούμε”. Λόγια του Κώστα Καρυωτάκη του ομοτέχνού σας των αρχών του 20ου αιώνα. Συμφωνείται;

Για τον Κώστα Καρυωτάκη, η εξωτερική παρακμή των δημιουργών έχει καθρεφτιστεί στον εσωτερικό τους κόσμο, στερώντας τους έτσι τη δυνατότητα να επανέλθουν στην κατάσταση πνευματικής και ψυχικής συγκρότησης που χαρακτήριζε δημιουργούς περασμένων εποχών. Η Ποίηση, η δημιουργία, η Τέχνη, είναι απρόσιτες και ανέφικτες κάτω από τέτοιες προϋποθέσεις. Κατά την ταπεινή μου άποψη, μπροστά στην οικονομική κατάρρευση, τη διάψευση κάθε ελπίδας για το μέλλον και της παρακμής που διατρέχει κάθε κοινωνική έκφανση, η μόνη διαφυγή που υπάρχει είναι η Ποίηση. 

Δύσκολη περίοδος με πανδημία, ανεργία, φτώχεια, ανασφάλεια. Φτάνοντας στα χέρια μου η νέα σας συλλογή -όπως και σε άλλους αναγνώστες σας – γιατί νομίζετε ότι πρέπει να τη διαβάσουμε; Σε τι θα μας βοηθήσει;

Σε χαλεπούς καιρούς η ποίηση είναι περισσότερο αναγκαία παρά ποτέ εφ’ όσον «ούκ επι άρτω μόνο ζήσεται άνθρωπος» κατά την Ευαγγελική ρήση. Μέσα από τους στίχους προσπαθώ να εκφράσω τις αγωνίες και τα βάσανα των ανθρώπων, επιχειρώντας  την υπέρβαση αυτού που μας πληγώνει. Οι στίχοι σπέρνουν τον σπόρο για προβληματισμό, επαναπροσδιορισμό αξιών και διεκδίκηση. Η εποχή μαστίζεται από φτώχεια, ανασφάλεια, πανδημία όμως μας διαφεύγει ότι προηγήθηκε κρίση αρχών και αξιών. Η ποίηση μπορεί να είναι απάντηση γιατί αναβλύζει από την ψυχή, γκρεμίζει τα στεγανά του μυαλού, αφυπνίζει κοιμώμενες συνειδήσεις, μετουσιώνει τα όνειρα σε ιδέες, γίνεται πράξη επαναστατική.

Ο ποιητής επίσης γράφει δοκίμια και άρθρα για την επικαιρότητα. Μεγάλος αριθμός αυτών φιλοξενήθηκε στο site diafaneia.com με ικανή αναγνωσιμότητα.

Βρισκόμαστε σε οριακό σημείο, ένα βήμα πριν το χάος. Στοχοποίηση ανεμβολίαστων πολιτών, τρομοκράτηση για νέο κύμα της πανδημίας, τζόγος στο χρηματιστήριο με τις επικουρικές των συνταξιούχων, άνοδος των τιμών των αγαθών πρώτης ανάγκης, παρακμή θεσμών. Το σχόλιό σας.

Η ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον θα βλαστήσει όταν όλοι υπερβούμε το Εγώ και πιστέψουμε στο Εμείς, όταν διευρύνουμε τους ορίζοντες της σκέψης και αγκαλιάσουμε με αγάπη τους συνανθρώπους μας ανεξάρτητα από θρησκεία, χρώμα, πολιτικές πεποιθήσεις. Όταν αντισταθούμε και αντιπαλέψουμε νοοτροπίες και πολιτικές που γυρίζουν την ανθρωπότητα στις πιο σκοτεινές και βάρβαρες σελίδες της ιστορίας. Γιατί είναι βαρβαρότητα να μαστίζεται η ανθρωπότητα από την πείνα. Γιατί είναι βαρβαρότητα να μην υπάρχει περίθαλψη, να μην υπάρχει πρόσβαση στη μάθηση και την εργασία.

Σε αυτή την ζοφερή πραγματικότητα ποιος ο ρόλος ενός ποιητή;

Κατά τον Νίκο Καζαντζάκη ο ποιητής είναι ο σεισμογράφος του καιρού του. Ο ποιητής γίνεται αγωγός μηνυμάτων της κοινωνίας που υποφέρει, αγωνιά, φοβάται, επαναστατεί. Αυτά τα μηνύματα σκάβουν την ψυχή του και ξεχύνονται στις καρδιές ανεμίζοντας αλήθειες και οράματα. 

Με μια τόσο επιτυχή καριέρα στο χώρο των επιχειρήσεων σαφώς δεν εξαρτάστε από έσοδα βιβλίων. Με ποίηση ή γενικά με Τέχνη ως βασικό βιοπορισμό, μπορεί να επιβιώσει ένας δημιουργός σήμερα;

Για πολλά χρόνια ο λαός στράφηκε σε ένα αλόγιστο κυνήγι απόκτησης υλικών αγαθών αναζητώντας τον υλικό ευδαιμονισμό με αποτέλεσμα να μη δοθεί καμία σημασία στην πνευματική του τροφή . Από την άλλη μέχρι και σήμερα η υποστήριξη από την πολιτεία στην πολιτιστική μας παραγωγή είναι ανύπαρκτη. Οι συγγραφείς και οι εκδοτικοί οίκοι παλεύουν σκληρά για την επιβίωση σε ένα  «εχθρικό περιβάλλον» και επιμένουν με κάθε κόστος για το καλό βιβλίο πιστεύοντας σε αυτό που είπε κάποτε ο Γάλλος Γλύπτης Αντουάν Μπουρντέλ: «Μια χώρα δε ζει από τους πολέμους, τις κατακτήσεις, τις νίκες της. Ζει μέσα στις καρδιές μας και μεγαλώνει στις σκέψεις μας από την συμβολή της στον πνευματικό και αισθητικό τομέα της ανθρωπότητας.  Πολλές πολιτείες χάθηκαν, πολλές χώρες σκοτείνιασαν. Εκείνο που έμεινε, εκείνο που μένει, είναι η ομορφιά της Τέχνης και η Σκέψη».

Ποιήματά του  Κ.Β. βραβεύτηκαν στον Παγκόσμιο διαγωνισμό NOSSIDE, στον Πανελλήνιο Λογοτεχνικό διαγωνισμό της Π.Ε.Λ, στους Δελφικούς  αγώνες ποίησης  της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών (Π.Ε.Λ), στον Ελληνικό Πολιτιστικό Όμιλο Κυπρίων Ελλάδος (Ε.Π.Ο.Κ) και  στην Αμφικτυονία Ελληνισμού.

Επίσης η ποιητική του συλλογή «Λόγια δραπέτες»/2015, εκδόσεις Άνεμος Εκδοτική,  τιμήθηκε  από την Εταιρία Ελλήνων Λογοτεχνών (Ε.Ε.Λ)  με το βραβείο ΜΑΡΚΟΥ ΑΥΓΕΡΗ και η ποιητική συλλογή «Ανάμεσα σε δυο στιγμές»/2017, εκδόσεις Σοκόλη, τιμήθηκε από τον ΕΠΟΚ  με το βραβείο βιβλίο της χρονιάς 2017.

“Το αριστερό μισό του Ήτα Η”/εκδόσεις Αγγελάκη η νέα σας ποιητική συλλογή που μόλις κυκλοφόρησε. Θεματολογία της;

Η αγάπη, ο έρωτας, η αδικία, η απώλεια,η καρτερία, η ελπίδα, ο άνθρωπος, η αλληλεγγύη, ο αγώνας για ένα καλύτερο μέλλον περιδιαβαίνουν τις σελίδες της ποιητικής συλλογής μου.

Τίτλος: Τα φτερά
Μια  ζωή καρτερούμε να πετάξουμε
Ως των ονείρων τον ουρανό.
Μα τα φτερά στο νου φυτρώνουνε
Και φέρνουν τις επιθυμίες μας στη γη,
Σαν θέλει η καρδιά ν’ ανυψωθεί.

Από την νέα σας συλλογή “Τα φτερά”. Ρεαλιστικό ή μελαγχολικό κάτι αντίστοιχο του Λάμπρου Πορφύρα που οι μελαγχολικοί του στίχοι συγκλονίζουν σχεδόν έναν αιώνα μετά τον θάνατο του;

Το ποίημα αυτό εκφράζει τη βαθύτερη αγωνία μου: οι άνθρωποι να μετουσιώσουν τα όνειρα σε πράξεις καθημερινές με αγάπη για τη ζωή και την ελευθερία, να μην μας επιβάλλεται το άδικο σαν το απόλυτο δίκιο.

Εποχή καθαρά ατομικιστική. Κι όμως υπάρχουν κάποιες ποιητικές φωνές -όπως εσείς- τολμούν να εξωτερικεύουν τα συναισθήματα τους, να εκτίθενται. Αυτό απαιτεί τόλμη και ρίσκο. Ποια είναι τα οφέλη για τον ποιητή;

Η ηθική ικανοποίηση -αν καταφέρει με τους στίχους του οι άνθρωποι να νοιάζονται για τον συνάνθρωπό τους, να αγαπούν χωρίς ιδιοτέλεια και να παλεύουν για ένα καλύτερο κόσμο .

Η πλατιά αποδοχή σας στο χώρο της ποίησης επισκιάζει την δράση σας στο είδος του διηγήματος που ταυτόχρονα ασχολείστε. Διήγημα κι αυτό δύσκολο είδος λόγου. Ένας διηγηματογράφος που διαβάζετε και γιατί;

Ο Γιώργος Ιωάννου για τον τρόπο με τον οποίο μεταστοιχειώνονται λογοτεχνικά οι εμπειρίες του από το κοινωνικό και ιστορικό του περιβάλλον. Η  αφήγηση δημιουργεί έναν πεζογραφικό λόγο στον οποίο τα πάντα μας δίνονται από την οπτική γωνία ενός μόνο προσώπου, το οποίο άλλοτε μετέχει σε αυτά που εξιστορούνται και άλλοτε μένει θεατής και τα αφηγείται.

Προσπερνώ την κλασική συνήθη ερώτηση για το ποια ήταν τα πρώτα σας ερεθίσματα να ασχοληθείτε με την γραφή και σας ρωτώ: έχετε διαβάσει ένα ποίημα ή ένα βιβλίο που να σας βοήθησε σε κάτι στην προσωπική σας ζωή;

Το “Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο” του Μαρσέλ Προυστ. Κανένα έργο δεν κατάφερε να μας δώσει την ποιητική του χρόνου, που μέσω της περίπλοκης και διαβρωτικής γραφής του Μαρσέλ Προυστ μεταμορφώνεται σε ποιητική της ίδιας της ζωής. Ο Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ είπε πως το “Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο” είναι ο απόλυτος ύμνος σε ό,τι αφορά τη φαντασία, η οποία αναδεικνύοντας τα βαθύτερα κοιτάσματα της ευαισθησίας γίνεται στο τέλος πραγματική.

Ένα και μόνο βιβλίο σας καλώ να επιλέξετε για τα βράδια του φετινού καλοκαιριού. Ποιο είναι αυτό;

Θα πρότεινα  «Το αριστερό μισό του Ήτα», γιατί διαβάζοντας τη συλλογή διεγείρονται τα συναισθήματα και ακούτε την δική σας ψυχή. Επειδή όμως το θεωρώ αντιδεοντολογικό και επιλέγω το «Άκου Ανθρωπάκο» του Wilhelm Reich, ένα από τα αγαπημένα μου .

Κώστας Βασιλάκος,Το αριστερό μισό του Ήτα Η, εκδόσεις Αγγελάκη,2021,η νέα δουλειά του ποιητή κτήμα πλέον και των αναγνωστών του. Ευπώλητο.

Ο Κώστας Βασιλάκος είναι μέλος Ε.Ε.Λ.

 

Τασσώ Γαΐλα

Αρθρογράφος-Ερευνήτρια.

 

Ακολουθήστε το Kalithea Press στο Google News Feed, για να ενημερώνεστε σωστά και έγκαιρα