Ο αγαπημένος ηθοποιός του ελληνικού κινηματογράφου έδωσε μια εφ` όλης της ύλης συνέντευξη στον συνεργάτη μας Κωστή Ζαχαράκη. Ο Παύλος Λιάρος έπαιξε σε πάνω από 30 κινηματογραφικές ταινίες, έχει υπάρξει σκηνοθέτης θεάτρου, παραγωγός, σεναριογράφος, πρωταγωνιστής της τηλεόρασης. Τα τελευταία χρόνια έγραψε δυο βιβλία, μετά από παρότρυνση της συζύγου του.
Κύριε Λιάρο, κάνατε αίσθηση άμα τη εμφανίσει που λέμε… Στην πρώτη σας ταινία ήσασταν ακόμα μαθητής στη Δραματική Σχολή του Κώστα Μιχαηλίδη, μόλις 20 χρονών.
Ήταν το 1963, στην ταινία «Το Κάθαρμα», και μάλιστα όταν παίχτηκε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης αυτός που έκλεψε το περισσότερο χειροκρότημα ήσασταν εσείς. Υπήρξε μια πολύ καλή συνέχεια αλλά ίσως όχι τόσο εντυπωσιακή, θέλω να πω δεν γίνατε ένας δεύτερος Μπάρκουλης ή Κούρκουλος, παρότι φυσικά ξεχωρίσατε και παραμείνατε ενεργός στη δουλειά αυτή για πολλές δεκαετίες. Υπήρξατε ασυμβίβαστος ως άνθρωπος εκείνη την εποχή της νεότητας, αρνηθήκατε δηλαδή ρόλους ή συνεργασίες επειδή συνθήκες ή άνθρωποι δεν ήταν του γούστου σας;
Κάπως έτσι! Μετά το «Κάθαρμα» έπαιξα σε μια άλλη ταινία, την «Κραυγή» και θέλησαν αμέσως να με κλείσουν με συμβόλαιο για τρία χρόνια, να κάνω δυο ταινίες το χρόνο. Όμως δεν είχα πάει ακόμα φαντάρος. Προσπάθησα να πάρω αναβολή με κάθε τρόπο αλλά δεν τα κατάφερα. Στην πρώτη μου ταινία είχα βγει ως το καλό παιδί… καλό παιδί ήμουνα αλλά ήμουνα και λιγάκι αλητάκος, και με την «Κραυγή» πέρασα αμέσως σε ένα κόντρα ρόλο, όπου οι κριτικές που πήρα εκεί ήταν απίστευτες. Για τον ρόλο αυτό σκεφτόντουσαν άλλους ηθοποιούς πριν πάρουν εμένα, τον Λευτέρη Βουρνά ας πούμε, ή τον Σειληνό, ο οποίος είχε κάνει επιτυχία με την «Οργή».
Πάμε λίγο πιο πίσω όμως… Μεγαλώσατε στου Ψυρρή, σε μια τελείως διαφορετική Αθήνα. Φανταζόμαστε εκείνη την εποχή ως δύσκολη, συντηρητική. Ξέρουμε για σας όμως πως από πιτσιρικάς ακόμα συχνάζατε στα clubs της πόλης, χορεύατε ροκ-εν-ρολ και βγαίνατε με τα κορίτσια. Πόσο εύκολο ήταν τότε να φλερτάρεις με ένα κορίτσι; Αλλά πριν μου απαντήσετε σ` αυτό θα ήθελα να σας ρωτήσω αν επισκέπτεστε ποτέ εκείνες τις γειτονιές στις οποίες μεγαλώσατε.
Βέβαια, περνάω! Αλλά δεν έχει μείνει τίποτα ίδιο, όλα είναι διαφορετικά. Όσο για το φλερτ… όχι, δεν ήταν καθόλου εύκολο εκείνα τα χρόνια το φλερτ. Ίσως ήταν για μένα, επειδή ήμουν εμφανίσιμο παιδί και χόρευα πολύ καλά… Τότε ήταν που άρχισε να μου μπαίνει η ιδέα να γίνω ηθοποιός, σκεφτόμουν «Κάτσε ρε συ, ο Μπάρκουλης κι ο Κακαβάς καλύτεροι είναι; Όπου πάω γίνεται χαμός!». Να φανταστείς έπαιρνα μαζί μου και κάποιους φίλους και στο τέλος της βραδιάς φεύγαμε παίρνοντας μαζί μας όλο το κοριτσομάνι του μαγαζιού.
Οπότε βάζετε πλώρη για να γίνετε ηθοποιός. Είχατε κάποιο πρότυπο ξένου ηθοποιού στο μυαλό σας όταν ξεκινήσατε αυτό το ταξίδι;
Τον Μάρλον Μπράντο! Κι ο Μαρτσέλο Μαστρογιάννι μου άρεσε πολύ.
Θυμάστε πάνω-κάτω τι ταινίες βλέπατε εκείνα τα χρόνια;
Κυρίως αμερικάνικες και μετά ιταλικές. Η Ιταλία βλέπεις είχε τεράστιο σινεμά τότε, έκανε σπουδαίο κινηματογράφο. Και γαλλικές έβλεπα αρκετές.
Από τις δικές σας ταινίες ποια αγαπήσατε περισσότερο;
Την «Κραυγή». Αγάπησα τόσο τον κινηματογράφο που φρόντισα να μάθω τα πάντα γι`αυτόν, ξέρω όλη τη διαδρομή, από τη στιγμή που γράφεται το σενάριο μέχρι τη στιγμή πουβγαίνει στις αίθουσες. Μπορώ να μοντάρω, να μιξάρω, τα πάντα.
Όποτε η ερώτηση «κινηματογράφος ή θέατρο;» είναι περιττή να υποθέσω.
Ξεκάθαρα κινηματογράφος!
Έχετε σκηνοθετήσει όμως πολύ θέατρο, σωστά; Θυμάστε πόσες παραστάσεις έχετε υπογράψει ως σκηνοθέτης;
Καμιά 15ρια. Ασχολήθηκα όμως και επιχειρηματικά με το θέατρο, δεν ήμουνα μόνο σκηνοθέτης.
Τις διάφορες καινοτομίες, για τις οποίες γίνετε συχνά ντόρος, πως τις αντιμετωπίζετε εσείς; Έχουμε δει ως και την «Μήδεια» μπουζουξού, με εμβόλιμα στο αρχαίο κείμενο λαϊκά τραγούδια. Καταφύγατε ποτέ σε ακραία πράγματα ως σκηνοθέτης;
Ακραία ποτέ. Κάποια πράγματα εμβόλιμα μπορεί να έβαζα, αλλά ποτέ ακραία. Σεβόμουν πρώτα απ` όλα τον συγγραφέα αλλά από κει και πέρα και τους ηθοποιούς, δεν ήθελα να τους ξεφτιλίσω με καραγκιοζιλίκια. Έπαιρνα καλούς ηθοποιούς, ηθοποιούς που εκτιμούσα, με κάποιους ήμασταν φίλοι κιόλας. Μπορεί να άλλαζα ελάχιστα τον τρόπο που το έγραψε ο Μολιέρος για παράδειγμα, γιατί αν το πεις ακριβώς όπως το γράφτηκε πριν από κάτι αιώνες ο κόσμος δεν θα γελάσει, οπότε κάπως το παραλλάσεις… αλλά μέχρι εκεί. Ήμουν του κλασσικού ανεβάσματος.
Θα λέγατε πως βλέπετε με σκεπτικισμό τους πειραματισμούς;
Κοίταξε να δεις, εγώ πιστεύω πως πρέπει να πιάσεις το έργο και να το ανεβάσεις όπως είναι. Άμα είναι τώρα να βγάλω τη μια με τα μπούτια έξω, τον άλλον με τα γεννητικά όργανα να φαίνονται, όλα αυτά για να προκαλέσω το ενδιαφέρον του θεατή, καταλήγω να κάνω το έργο να μην βλέπεται ακόμα κι αν έχω ένα καλό κείμενο στα χέρια μου.
Πάρα πολλά αφιερώματα για σας ξεκινάνε ως εξής : «Ο κινηματογραφικός γιός του Λάμπρου Κωνσταντάρα, Παύλος Λιάρος…», κι αυτό επειδή η ταινία «Ο στρίγγλος που έγινε αρνάκι» προβάλλεται πολύ συχνά στην ελληνική τηλεόραση. Σας έχει ενοχλήσει ποτέ αυτό; Έχετε παίξει σε πολλές ταινίες, επίσης είστε συγγραφέας δυο βιβλίων, υπήρξατε θεατρικός παραγωγός, σκηνοθέτης, σεναριογράφος… Νιώθετε μήπως, πως το «ο γιός του Κωνσταντάρα», καπελώνει τα υπόλοιπα;
Καθόλου δεν με ενοχλεί. Ίσα-ίσα, μακάρι να ήμουνα και στ` αλήθεια γιός του!
Ήτανε τόσο καλός ο Λάμπρος Κωνσταντάρας;
Για μένα ήτανε πάρα πολύ καλός! Βέβαια κανείς δεν είναι καλός με όλους ή κακός με όλους… είχε κι αυτός κάποια κουσούρια, όπως όλοι οι άνθρωποι. Εγώ όμως του χρωστάω πολλά, καταρχήν, μαζί του έμαθα να παίζω κωμωδία.
Για την εποχή του παλιού ελληνικού κινηματογράφου υπάρχει ακόμα τεράστιο ενδιαφέρον. Σας είχε περάσει καθόλου από το μυαλό όταν παίζατε στις ελληνικές ταινίες πως στην Ελλάδα θα συνεχίσουν να τις βλέπουν, μισό σχεδόν αιώνα αργότερα;
Όχι, καθόλου… Επιβιώσανε μέσα από την τηλεόραση.
Είναι όλες καλές πιστεύετε;
Όχι βέβαια, βγήκε και πολύ σαβούρα, εννοείται αυτό. Κάνανε 100 ταινίες το χρόνο για μια
Ελλάδα 8 εκατομμυρίων, πως να είναι καλές όλες;
Παίξατε και σε βιντεοκασέτες αργότερα;
Έκανα παραγωγή, σενάριο και σκηνοθεσία σε δυο κασέτες, αλλά δεν έπαιζα εγώ… Το «Στούμπερμαν, αγάπη μου» το 1987, με τον Ρίζο, και το «Ένα μωρό για τρεις» το 1988. Αλλά κι από τις κινηματογραφικές κάποιες, 4-5 προς το τέλος, τις έκανα για τα λεφτά, δεν ήμουν πλούσιος, χρειαζόμουν χρήματα για να μπορώ να βγαίνω, να πίνω το ποτό μου, να ζω πιο άνετα, κάπνιζα κιόλας τότε…
Μοναχογιός ήσασταν;
Ναι, και μοναχοπαίδι… Και είχα μεγάλη αδυναμία στους γονείς μου, ειδικά στη μάνα μου. Δεν την αποχωρίστηκα ποτέ τη μάνα μου, ούτε όταν παντρεύτηκα. Τώρα τον Απρίλη γίνεται 100 ετών.
Μια φορά έχετε παντρευτεί;
Ναι, το 2004. Η γυναίκα μου, η Νάνσυ, είναι γεννημένη την ίδια ημερομηνία με μένα, 15 Απρίλη, και μάλιστα έχουμε γεννηθεί και οι δυο ημέρα Πέμπτη. Χάρις στη δική της επιμονή έγινα συγγραφέας τα τελευταία χρόνια και έχω γράψει δυο βιβλία.
Σε παλιότερες συνεντεύξεις σας έχετε κάνει αναφορές στον Στάινμπεκ και στον Καραγάτση. Άλλους συγγραφείς αγαπήσατε ως αναγνώστης;
Με επηρέασαν πολύ ο Καζαντζάκης και ο Νίτσε.
Πριν λίγα χρόνια ζήσαμε στην Ελλάδα το ξέσπασμα του ελληνικού metoo. Μεταξύ άλλων έγιναν υπαινιγμοί και για προηγούμενες εποχές, ακόμα και για ανθρώπους με τεράστιο μέγεθος. Αντιμετωπίζανε οι ηθοποιοί του παλιού ελληνικού κινηματογράφου αντίστοιχες συμπεριφορές;
Αντιμετωπίζανε, ναι. Εδώ πάει μια κοπέλα για πωλήτρια σ` ένα μαγαζί και συμβαίνουν τέτοια… πόσω μάλλον σε ένα χώρο όπως το σινεμά! Από κει και πέρα όμως είναι και πάνω σε κείνη το τι θα κάνει.
Πολιτικά που τοποθετήστε πάνω-κάτω; Έχετε εκφράσει στο παρελθόν τον θαυμασμό σας για τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, μιλάω για τον θείο και όχι για τον ανιψιό. Σήμερα εκτιμάτε κάποιον πολιτικό;
Κατ` εμέ ο πιο κατάλληλος να ηγηθεί αυτή τη στιγμή της κεντροδεξιάς είναι ο Νίκος Δένδιας. Αριστερά ή ΠΑΣΟΚ δεν έχω ψηφίσει. Σπουδαίος πολιτικός, παρεξηγημένος, επειδή έκανε και κάποια λάθη, ήτανε ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. Νομίζω πως ακόμα δεν τον έχουν εκτιμήσει σωστά, δεν τον ξέρουν τον Μητσοτάκη. Όταν ήρθε το ΠΑΣΟΚ τη δεκαετία του `80 εξοβελίστηκαν από την ελληνική τηλεόραση όλοι οι άνθρωποι που δεν ήταν μαζί τους, εμένα με απέρριψαν ενώ είχα κάνει τόσες σειρές, δεν τους ένοιαζε τι έργο προτείνεις, μόνο να είσαι δικός τους. Εγώ δεν κοίταξα ποτέ αν ο άλλος είναι αριστερός ή δεξιός για να τον πάρω σε μια δουλειά, ή για να πω μια καλή κουβέντα σε κάποιον
παραγωγό. Είναι καλός ηθοποιός; Είναι καλό παιδί; Τέρμα, δεν μ` ενδιαφέρει κάτι άλλο.
Δεν σας πέρασε καθόλου από το μυαλό η ιδέα να πολιτευτείτε;
Μου το ζήτησαν πολλές φορές αλλά δεν το έκανα. Μια πρόταση έγινε από τον Έβερτ, ήταν ακόμα στην τοπική αυτοδιοίκηση και με ήθελε ως υποψήφιο δημοτικό σύμβουλο στον συνδυασμό του για την Αθήνα. Δεν μου πάει η πολιτική, δεν είμαι όσο διπλωμάτης χρειάζεται.
Αυτό, δημιούργησε προβλήματα στην καριέρα σας; Συγκρουστήκατε ποτέ με κάποιον σκηνοθέτη;
Υπήρξε μια ρήξη με τον Φώσκολο. Η ταινία «Οι σφαίρες δεν γυρίζουν πίσω» ήτανε τέσσερις ώρες κι ένα τέταρτο και κατέληξε λιγότερη από δυο ώρες, καταλαβαίνεις τι κόπηκε. Ήτανε η πρώτη ταινία που έκανε ο Φώσκολος ως σκηνοθέτης κι ενώ μου έδινε συγχαρητήρια για το παίξιμό μου, μόλις ήρθε η ώρα του μοντάζ, αυτό που κόπηκε ήτανε 99% Λιάρος. Κατόπιν μου υποσχέθηκε πρωταγωνιστικό ρόλο, συνεχίζοντας να μιλάει με ενθουσιασμό για τον τρόπο που παίζω, ο Λιάρος κοιτάει κατευθείαν το φακό, είναι άμεσος, τέτοια λόγια, και όταν μου έστειλε το σενάριο της ταινίας «Αγάπη και Αίμα», είδα πως ο ρόλος μου ήταν ελάχιστος. Πήγα λοιπόν στον Φίνο και ζήτησα να μην παίξω στην ταινία.
Πως αντέδρασε ο παραγωγός;
Ο Φίνος με αγαπούσε πάρα πολύ εμένα… Να φανταστείς όποτε με έβλεπε με αγκάλιαζε. Ήτανε ένας άνθρωπος γλυκύτατος, εάν υπάρχει ελληνικός κινηματογράφος υπάρχει εξαιτίας του Φίνου! Φυσικά εγώ του μίλησα με σεβασμό… Κάνε ό,τι θες εσύ αγόρι μου, μου απάντησε. Όμως ο Φώσκολος από τη στιγμή που το πληροφορήθηκε δεν με ήθελε πια κι επίσης, την ίδια εποχή, δυο σπουδαία σενάρια που προορίζονταν για μένα ματαιώθηκαν τελικά από τη δικτατορία. Γι` αυτούς, και για κάποιους άλλους λόγους, βρέθηκα εκτός Finos Film. Τις ταινίες εκεί τις έκανε ή ο Φώσκολος ή ο Δημόπουλος ή ο Δαλιανίδης, ο τελευταίος δεν με ήθελε για άλλους λόγους… Οπότε έκανα ταινίες με την Καραγιάννης-Καρατζόπουλος ή με άλλες εταιρείες.
Πρόσφατα είδαμε στην ελληνική τηλεόραση έγχρωμη την ταινία «Χτυποκάρδια στο θρανίο», η οποία είχε γυριστεί ως ασπρόμαυρη. Ο Παναγιώτης Τιμογιαννάκης σε μια ανάρτησή του στο Facebook χαρακτήρισε την όλη διαδικασία «μπογιάτισμα» και είπε πως στην Finos Film γνώριζαν πολύ καλά πως αλλιώς φωτίζεις το έγχρωμο κι αλλιώς το ασπρόμαυρο. Εσείς τι γνώμη έχετε για τέτοιες απόπειρες;
Ο παραγωγός κάτι πρέπει να κάνει για να ανανεώσει το ενδιαφέρον για το προϊόν, από κει ξεκινάνε όλα. Να στο δώσει με κάτι επιπλέον. Έγχρωμο κάνανε και το «Ο στρίγγλος που έγινε αρνάκι», ε, δεν μπορώ να πω ότι μου άρεσε. Καταρχήν πολλά χρώματα τα βάζουν στην τύχη, υποθέτουν ότι η τάδε τσάντα της Κοντού ήταν κίτρινη και βάζουν κίτρινο και μάλιστα μια απόχρωση που μπορεί να μην είναι η σωστή, άσε που μπορεί να ήταν μπλε η τσάντα τελικά.
Μιας και αναφέρατε τη Μάρω Κοντού, η οποία ως ηθοποιός παραμένει δημοφιλέστατη και μάλιστα είναι ενεργή ακόμα, θα ήθελα να σας ρωτήσω αν θυμάστε πως ήταν να δουλεύει κανείς μαζί της.
Άψογα! Παίξαμε μαζί σε τρεις ταινίες. Μετά το «Κάθαρμα», εγώ έκανα και την «Κραυγή» κι έφυγα αμέσως για το στρατιωτικό μου. Εκεί όλοι οι φαντάροι ήθελαν να μάθουν για τις σκηνές που μοιραζόμουν μαζί της, οι οποίες ήταν πολύ τολμηρές για την εποχή. Εγώ κατέβαζα το κεφάλι κι έκανα ότι ντρέπομαι… Μετά από λίγες μέρες με άφησαν μόνο μου, να κοιμάμαι ότι ώρα θέλω και να μην κάνω τίποτα.
Να κλείσουμε τη συνέντευξη, αν θέλετε, και με κάποια ακόμα πρόσωπα. Δυο λόγια για τους…
ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ.
Δίπλα του έμαθα να παίζω κωμωδία. Τον αγαπούσα και τον αγαπώ ακόμα.
ΚΩΣΤΑΣ ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΣ.
Ένας ανεπανάληπτος κωμικός! Δεν δεν θα ξαναγεννηθεί δεύτερος Χατζηχρήστος ούτε σε 100 χρόνια!
ΝΙΚΟΣ ΦΩΣΚΟΛΟΣ.
Εξαιρετικά πετυχημένος αλλά ως άνθρωπος είχε θέματα. Κι επίσης ο σεναριογράφος Φώσκολος ήτανε πιο ταλαντούχος από τον σκηνοθέτη.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΦΟΥΝΤΑΣ.
Πατέρας μου, οικογένεια μου! Στην κηδεία του στάθηκα κι έκλαιγα απέξω από την εκκλησία, δεν μπήκα μέσα!
ΡΕΝΑ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ
Ανοιχτή καρδιά, καλαμπουρτζού, και την ίδια στιγμή τρομακτικό ταλέντο.
Σας ευχαριστώ πολύ, Θα μπορούσατε να μας πείτε και που θα μπορούμε να πάρουμε και τα βιβλία σας, γιατί είναι σημαντικό να γνωρίσουν όλοι όσοι σας βλέπουμε στις ταινίες και τον συγγραφέα Παύλο Λιάρο
Εγώ ευχαριστώ ήταν πολύ ωραία η συζήτηση μας. Τα βιβλία μου «Συνάντηση στο Σημείο Μηδέν» και «Θέατρον Παράδεισος-Θίασος Αγγέλων» μπορείτε να τα βρείτε κατόπιν παραγγελίας στο : vivliosimiomiden@gmail. com.
Συνέντευξη στον Κωστή Ζαχαράκη, ποιητή, δημοσιογράφο και συγγραφέα