Το ημερολόγιο έγραφε Σάββατο 6 Δεκεμβρίου 2008, όταν στη συμβολή των οδών Τζαβέλλα και Μεσολογγίου, στα Εξάρχεια, έπεσε νεκρός ο Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος από σφαίρα του Ειδικού Φρουρού, Επαμεινώνδα Κορκονέα. Συμπληρώνονται σήμερα 16 χρόνια από εκείνο το βράδυ και από το πρωί συρρέει κόσμος στο μνημείο του, εκεί που άφησε την τελευταία του πνοή ο 15χρονος, για να αφήσει λουλούδια και στεφάνια στη μνήμη του. Η εν ψυχρώ δολοφονία του 15χρονου μαθητή από τον αστυνομικό πυροδότησε τη μεγαλύτερη και πιο μαζική εξέγερση στην Ελλάδα της μεταπολίτευσης.
Μία λεκτική αντιπαράθεση μεταξύ του άοπλου Αλέξη Γρηγορόπουλου και λίγων φίλων του και των αστυνομικών Επαμεινώνδα Κορκονέα και Βασίλη Σαραλιώτη εξελίσσεται σε τραγωδία, όταν ο Κορκονέας τραβάει το όπλο του και πυροβολεί σε ευθεία βολή τον μαθητή.
Η σφαίρα, σύμφωνα με τον ιατροδικαστή, διαπέρασε την καρδιά του και καρφώθηκε στον 10ο θωρακικό σπόνδυλο, με αποτέλεσμα να βρει ακαριαίο θάνατο.
Η είδηση της δολοφονίας του 15χρονου έκανε αστραπιαία τον γύρο της Ελλάδας, πυροδοτώντας την εξέγερση του Δεκέμβρη του 2008. Μαζικές πορείες πραγματοποιήθηκαν στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη αλλά και τις άλλες πόλεις της χώρας, με τους μαθητές και τους φοιτητές να δίνουν τον τόνο.
Δεκάδες σχολεία και Πανεπιστήμια τέθηκαν υπό κατάληψη ενώ σημειώθηκαν εκτεταμένες συγκρούσεις με δυνάμεις των ΜΑΤ και επιθέσεις σε υποκαταστήματα τραπεζών.
Οι κινητοποιήσεις κλιμακώθηκαν τις επόμενες ημέρες και εκτονώθηκαν λίγο πριν τα Χριστούγεννα.
Η δολοφονία του Αλέξη είχε πυροδοτήσει μια έκρηξη οργής που έθετε στο στόχαστρο την αστυνομική βία -ήταν ακόμα νωπές οι μνήμες από την άγρια αστυνομική καταστολή στο φοιτητικό κίνημα του 2006-2007, αλλά και ευρύτερα κοινωνικά ζητήματα όπως τα πρώτα δείγματα της οδού που θα επιλεγόταν για να ξεπεραστεί η οικονομική κρίση που τότε μόλις είχε ξεσπάσει, φορτώνοντας τα βάρη στους νέους και τους κοινωνικά ασθενέστερους.
Έτσι εκτός από την καταστολή η εξέγερση του Δεκέμβρη στοχοποίησε το πρώτο πακέτο στήριξης των τραπεζών από την κυβέρνηση Καραμανλή, την ελαστικοποίηση των σχέσεων εργασίας, την εμπορευματοποίηση των ελεύθερων χώρων και εν γένει την κουλτούρα του καταναλωτισμού που επικρατούσε τα χρόνια της ευμάρειας.
Η δίκη των δύο αστυνομικών ξεκίνησε στην Άμφισσα, στις 20 Ιανουαρίου του 2010. Στις 11 Οκτωβρίου εκδόθηκε η απόφαση, που έκρινε ένοχους τους δύο ειδικούς φρουρούς, τον Κορκονέα για ανθρωποκτονία με άμεσο δόλο, και τον Σαραλιώτη για συνέργεια. Ο Κορκονέας καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη (ψήφοι 4-3) και 15 μήνες ενώ ο Σαραλιώτης υποβλήθηκε στην ποινή της κάθειρξης για δέκα χρόνια (ψήφοι 6-1). Ο Σαραλιώτης αποφυλακίστηκε υπό όρους έναν χρόνο αργότερα.
Την Άνοιξη του 2011 δημοσιεύτηκε το σκεπτικό της καταδικαστικής απόφασης, στην οποίαν αναφερόταν μεταξύ άλλων, αναφορικά με το περιστατικό της δολοφονίας, ότι «οι κατηγορούμενοι διατείνονται ότι δέχθηκαν σφοδρή επίθεση με τσίγκινα τασάκια, μάρμαρα, πέτρες, λοστούς και αυτοσχέδιες βόμβες μολότοφ, πλην όμως ο ισχυρισμός αυτός δεν επιβεβαιώθηκε από κανένα αποδεικτικό στοιχείο, αντιθέτως διαψεύσθηκε και καταρρίφθηκε από τις καταθέσεις των μαρτύρων (…) Το μόνο που γίνεται δεκτό είναι ότι σε βάρος των αστυνομικών εκτοξεύθηκε αποκλειστικά και μόνο ένα πλαστικό μπουκάλι με νερό, το οποίο προερχόταν από άτομο που βρισκόταν πίσω από τον Αλέξανδρο Γρηγορόπουλο».
Στην απόφαση αναφέρεται επίσης ότι ο Κορκονέας «σκόπευσε προς το μέρος των νεαρών ατόμων» και πυροβόλησε δύο φορές, ενώ περιγράφεται λεπτομερώς ότι η μία βολίδα χτύπησε σε διακοσμητική τσιμεντένια μπάλα του οδοστρώματος και πέτυχε τον 15χρονο στο στήθος. Η εικόνα που σχημάτισαν οι δικαστές για τον Κορκονέα αποδίδεται και σε ένα απόσπασμα της απόφασης, που αναφέρεται στην στάση του αμέσως μετά τη δολοφονία.
Πιο ειδικά, σημειώνουν: «Περαιτέρω, αποδείχθηκε και η απαθής και αδιάφορη στάση του κατηγορουμένου απέναντι στο έννομο αγαθό της ζωής και από το γεγονός ότι μολονότι αντιλήφθηκε, σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, την πτώση του θύματος, ωστόσο αυτός σκεπτόταν τη διαδικασία Ένορκης Διοικητικής Εξέτασης που θα ακολουθούσε λόγω ακριβώς της χρήσης του όπλου (βλ. την απολογία του “σκεφτόμουν τι θα ακολουθούσε, ολόκληρη διαδικασία με ΕΔΕ λόγω της χρήσης του όπλου…. Την ΕΔΕ σκέφτηκα μετά τον πυροβολισμό)”».
Για τον Βασίλη Σαραλιώτη οι δικαστές αναφέρουν: «Η συνοδοιπορία των κατηγορουμένων χαρακτηρίζεται από συναδελφικό κλίμα και καθόλου από αντιπαράθεση μεταξύ τους, με την έννοια ότι ο δεύτερος κατηγορούμενος όχι μόνο δεν επικρίνει τον πρώτο ούτε απλώς τον ρωτάει γιατί πυροβόλησε, διότι είναι περισσότερο από βέβαιο ότι ταυτίζεται με την ενέργεια αυτή, την οποία ενδόμυχα επιθυμούσε και ο ίδιος, αφού δεν ενήργησε καθ’ όλη τη διάρκεια του επεισοδίου κατευναστικά, αλλά πυροδότησε την ένταση με τη χρήση χειροβομβίδας κρότου-λάμψης».
«Δρακόντεια» μέτρα ασφαλείας
Ο αριθμός της δύναμης των αστυνομικών που συμμετέχουν στα μέτρα, είναι περίπου ίδιος με αυτόν του Πολυτεχνείου, δηλαδή 5.000 αστυνομικοί, αποτελούμενοι από δυνάμεις των ΜΑΤ, της Ομάδας ΔΡΑΣΗ, της Ομάδας ΔΙ.ΑΣ. της Κρατικής Ασφάλειας και της Τροχαίας. Πρόσθετα στον δρόμο θα κάνουν την εμφάνισή τους οι αύρες, τα υδροβόλα δηλαδή οχήματα «Αίαντες», ενώ drones και ελικόπτερα θα μεταδίδουν συνεχώς εικόνες στο κέντρο επιχειρήσεων της ΓΑΔΑ.
Πορείες μνήμης σε όλη την Ελλάδα
Πορεία μνήμης δεν θα πραγματοποιηθεί μόνο στην Αθήνα, αλλά σε αρκετές πόλεις ανά την Ελλάδα.
Αναλυτικά:
- Θεσσαλονίκη: 1. Στις 12:00 στην Καμάρα, 2. Στις 18:00 στην Καμάρα
- Πάτρα: 1. Στις 12:00 στο Παράρτημα, 2. Στις 18:00 στο Παράρτημα
- Ηράκλειο: Στις 19:00 στην πλατεία Λιονταριών
- Χανιά: Στις 18:00 στην πλατεία Αγοράς
- Ιωάννινα: Στις 18:00 στην Παιδαγωγική Ακαδημία Ιωαννίνων
- Βόλος: Στις 18:00 στο Θόλο
- Καβάλα: Στις 18:00 στην πλατεία Καπνεργάτη
- Καρδίτσα: Στις 18:00 στην κεντρική πλατεία Καρδίτσας
- Αγρίνιο: Στις 18:00 στην πλατεία Δημάδη
- Μυτιλήνη: Στις 18:00 στην πλατεία Σαπφούς
- Ρέθυμνο: Στις 18:00 στο Δημαρχείο