Τετάρτη 6 Δεκέμβρη 15 χρόνια μετά την δολοφονία Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου
Πορείες και Συγκεντρώσεις θα πραγματοποιηθούν την Τετάρτη 06/12 στο κέντρο της Αθήνας για τη συμπλήρωση 15 ετών από τη δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου. Κλειστός θα παραμείνει από τις 9 το πρωί της Τετάρτης 06/12 με εντολή της ΕΛ.ΑΣ, ο σταθμός του Μετρό «Πανεπιστήμιο», ενώ ο σταθμός «Μοναστηράκι» θα κλείσει από τις 11:00 έως τις 15:00 και από τις 18:00 μέχρι νεωτέρας. Οι συρμοί θα διέρχονται από αυτούς τους σταθμούς χωρίς στάση.
Σημειώνεται ότι, στις 12:00 έχουν προγραμματιστεί συγκεντρώσεις μαθητών, σχολείων και φοιτητικών συλλόγων, ενώ στις 18:00 θα πραγματοποιηθούν οι συγκεντρώσεις σωματείων, φορέων, οργανώσεων και συλλογικοτήτων της Αριστεράς.
Το ελικόπτερο της ΕΛ.ΑΣ. θα πετάει πάνω από την πρωβτεύουσα, ενώ εικόνα στο κέντρο επιχειρήσεων της ΓΑΔΑ και του αρχηγείου θα δίνουν και drone.
Η δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου, Έλληνα μαθητή 15 ετών, που πυροβολήθηκε εν ψυχρώ από τον ειδικό φρουρό της Ελληνικής Αστυνομίας, Επαμεινώνδα Κορκονέα, έλαβε χώρα στις 6 Δεκεμβρίου του 2008 στα Εξάρχεια της Αθήνας. Το γεγονός αυτό, είχε ως αποτέλεσμα την πυροδότηση εκτεταμένων ταραχών, συγκρούσεων και διαδηλώσεων τον Δεκέμβριο του 2008 σε όλη την ελληνική επικράτεια, που χαρακτηρίστηκαν και ως Δεκεμβριανά του 2008. Η μνήμη του τιμάται κάθε χρόνο με πορείες στην επέτειο της δολοφονίας του.
Το περιστατικό της δολοφονίας
Το βράδυ της 6ης Δεκεμβρίου 2008, ο Γρηγορόπουλος βρισκόταν στα Εξάρχεια μαζί με τον φίλο του Νίκο Ρωμανό. Λίγο πριν τις 9 μ.μ., ένα περιπολικό της αστυνομίας που περνούσε από την περιοχή δέχτηκε αποδοκιμασίες (κατά άλλους και αντικείμενα) από ομάδα νεαρών. Στη συνέχεια απομακρύνθηκε, αλλά οι δύο αστυνομικοί επέστρεψαν πεζοί, και ένας εξ αυτών, ο ειδικός φρουρός Επαμεινώνδας Κορκονέας στόχευσε ευθεία προς το πλήθος πυροβολώντας δυο φορές, με αποτέλεσμα να δολοφονήσει τον Αλέξανδρο Γρηγορόπουλο. Το περιστατικό συνέβη στη διασταύρωση των οδών Μεσολογγίου και Τζαβέλλα. Ο θάνατος ήταν ακαριαίος, καθώς σύμφωνα με την ιατροδικαστική εξέταση η σφαίρα διαπέρασε την καρδιά και καρφώθηκε στον 10ο θωρακικό σπόνδυλο. Στη συνέχεια οι αστυνομικοί αποχώρησαν περπατώντας μέχρι το περιπολικό και έφυγαν από την περιοχή.
Πρώτες αντιδράσεις
Η είδηση της δολοφονίας του νεαρού γνωστοποιήθηκε αρχικά από το Indymedia της Αθήνας, όπου διασταυρώθηκαν οι πληροφορίες πολλών αυτοπτών μαρτύρων με αποτέλεσμα να μεταδοθεί η είδηση με ακρίβεια. Οι ραδιοτηλεοπτικοί σταθμοί άργησαν να μεταδώσουν την είδηση και μετέφεραν αρχικά την επίσημη εκδοχή της αστυνομίας για το περιστατικό, σύμφωνα με την οποία το περιπολικό των αστυνομικών είχε δεχτεί «μαζική επίθεση αναρχικών» με ξύλα και μολότοφ, ο αστυνομικός πυροβόλησε για να σώσει τη ζωή του και η σφαίρα «εξοστρακίστηκε», κάτι που διαψεύστηκε αργότερα από την ιατροδικαστική έρευνα. Η πληροφορία της δολοφονίας του μαθητή διαδόθηκε άμεσα σε ολόκληρη την Ελλάδα από το Διαδίκτυο και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα άτομα από διάφορους πολιτικούς χώρους να εκδηλώσουν την οργή τους στα μεγάλα αστικά κέντρα ταυτόχρονα, προκαλώντας φθορές και εμπρησμούς. Οι εκδηλώσεις βίας μετατοπίστηκαν από το Πολυτεχνείο στο Νοσοκομείο Ευαγγελισμός, όπου διακομίσθηκε ο δολοφονημένος νεαρός και απλώς διαπιστώθηκε ο θάνατός του.
Ένα ερασιτεχνικό βίντεο που κατέγραφε τη στιγμή της δολοφονίας του Γρηγορόπουλου ήρθε στα χέρια του τηλεοπτικού σταθμού MEGA, που το μετέδωσε αλλοιωμένο, προσθέτοντας ήχους από διαδήλωση και σπασμένες βιτρίνες πριν ακουστούν οι πυροβολισμοί του Κορκονέα. Εναντίον του σταθμού και του διευθυντή ειδήσεων και ενημέρωσης, Χρήστου Παναγιωτόπουλου, διατυπώθηκαν κατηγορίες ότι επρόκειτο για εσκεμμένη παραποίηση του βίντεο προκειμένου να ελαφρυνθεί η θέση του Κορκονέα. Σε κείμενό του τρία χρόνια αργότερα ο Παναγιωτόπουλος του MEGA έγραψε ότι την αλλοίωση του ηχητικού είχε κάνει αυτοβούλως ένας παραγωγός στον οποίο είχε ανατεθεί η γραφική επεξεργασία του βίντεο.
Αφού πληροφορήθηκε το περιστατικό, ο υφυπουργός Εσωτερικών Παναγιώτης Χηνοφώτης κίνησε άμεσα τη διαδικασία προκειμένου να τεθούν σε διαθεσιμότητα οι δυο ειδικοί φρουροί, όπως επίσης και ο διοικητής του Αστυνομικού Τμήματος Εξαρχείων. Λίγο αργότερα οι εμπλεκόμενοι φρουροί προσήχθησαν στο αστυνομικό τμήμα για ανάκριση, ενώ ορίστηκαν άμεσα τρεις εισαγγελείς προκειμένου να διερευνήσουν τα αίτια του περιστατικού.
Ο εισαγγελέας άσκησε ποινική δίωξη για ανθρωποκτονία από πρόθεση και για παράνομη οπλοχρησία στον ειδικό φρουρό που πυροβόλησε, και στο συνάδελφό του άσκησε δίωξη για απλή συνέργεια σε ανθρωποκτονία. Οι δύο ειδικοί φρουροί παραπέμφθηκαν σε τακτικό ανακριτή από τον οποίο έλαβαν προθεσμία για να απολογηθούν την Τετάρτη 10 Δεκεμβρίου.
Ο υπουργός Εσωτερικών Προκόπης Παυλόπουλος, ο οποίος βρισκόταν σε κομματική εκδήλωση στις Σέρρες, μόλις ενημερώθηκε για το περιστατικό μετέβη άμεσα στην Αθήνα και έπειτα από δηλώσεις, υπέβαλε ο ίδιος μαζί με τον υφυπουργό την παραίτησή του για λόγους ευθιξίας. Παρά ταύτα, οι παραιτήσεις δεν έγιναν αποδεκτές από τον πρωθυπουργό, Κώστα Καραμανλή.
Ομόθυμη ήταν η καταδίκη του περιστατικού από την πολιτεία, ενώ συλλυπητήριες επιστολές απέστειλε στην οικογένεια του θύματος ο πρωθυπουργός, ο πρόεδρος της Βουλής και ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κάρολος Παπούλιας, ο οποίος μάλιστα χαρακτήρισε το συμβάν «τραύμα στο κράτος δικαίου» της Ελλάδος.[14][15]
Ποινική προδικασία
Στην απολογία του στον ανακριτή της υπόθεσης, ο Επαμεινώνδας Κορκονέας υποστήριξε ότι πυροβόλησε στον αέρα και όχι προς την ομάδα των νεαρών, και ως εκ τούτου ο θάνατος του νεαρού ήταν ατύχημα, εξαιτίας του εξοστρακισμού κάποιας σφαίρας. Επίσης, προσπάθησε να μειώσει την ζωή και την προσωπικότητα του νεαρού, ισχυριζόμενος ότι ήταν έφηβος με αποκλίνουσα συμπεριφορά. Η απολογία του Κορκονέα δεν έπεισε ούτε τον ανακριτή, που διέταξε την προφυλάκιση και των δυο αστυνομικών, ούτε πολύ περισσότερο τη κοινή γνώμη και τα Μ.Μ.Ε. που την χαρακτήρισαν προσβλητική για τη μνήμη του νεκρού και προκλητική. Η εξήγηση του αστυνομικού (περί εξοστρακισμού της σφαίρας) καταρρίφθηκε μετά τα αποτελέσματα της ιατροδικαστικής έρευνας που κατέδειξαν ότι η φορά της σφαίρας που σφηνώθηκε στον σπόνδυλο του Γρηγορόπουλου, ήταν από επάνω προς τα κάτω (και όχι από κάτω προς τα επάνω, που θα ήταν το λογικό αν η σφαίρα είχε εξοστρακιστεί στο οδόστρωμα). Το συμπέρασμα του ιατροδικαστή ήταν: «τυφλό τραύμα θώρακος διά βλήματος πυροβόλου όπλου, μικρού διαμετρήματος- ανθρωποκτονία».
Έκκληση για σεβασμό του νεκρού παιδιού της έκανε η μητέρα, με επιστολή προς τα μέσα ενημέρωσης, ενώ ορίστηκε από την οικογένεια ο Δημήτρης Τσοβόλας ως παράσταση πολιτικής αγωγής.
Παράλληλα, οι δύο κατηγορούμενοι κρίθηκαν προφυλακιστέοι και οδηγήθηκαν σε περιφερειακές φυλακές, ενώ ο συνήγορός τους Αλέξης Κούγιας υπέστη πειθαρχική δίωξη καθώς σύμφωνα με την ανακοίνωση του Δ.Σ.Α. προέβη σε περιύβριση νεκρού και δυσφήμιση εις βάρος των συναδέλφων του που δεν ανέλαβαν την υπεράσπιση των κατηγορουμένων.
Δίκη
Τον Ιούνιο του 2009 το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών διέταξε με βούλευμά του την παραπομπή σε δίκη ενώπιον του Πρωτοβάθμιου Κακουργιοδικείου των δύο ειδικών φρουρών. Ο ειδικός φρουρός που πυροβόλησε το μαθητή παραπέμπεται για ανθρωποκτονία από πρόθεση, ενώ ο συνάδελφός του για συνέργεια σε ανθρωποκτονία.[22] Στο βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών Αθηνών καταλογίζονταν στον μεν πρώτο ειδικό φρουρό «ενσυνείδητη αδιαφορία» και πως προέβλεψε τις συνέπειες των πυροβολισμών και ότι σκοπεύοντας προς τους συγκεντρωμένους «επιδοκίμασε τη θανάτωση προσώπου», ενώ για τον δεύτερο κατηγορούμενο «η συμπεριφορά του δεν υπολείπεται σε ποινική απαξία», καθώς δεν απέτρεψε τον συνάδελφό του και ταυτόχρονα συμμετείχε «στις αντεγκλήσεις και στην ανταλλαγή ύβρεων» επιδεικνύοντας ταυτόχρονα «χαρακτηριστική στάση ετοιμότητας και επίδειξης ισχύος».[23] Η δίκη της υπόθεσης ορίστηκε για τις 15 Δεκεμβρίου 2009 στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο Χαλκίδας, καθώς υπήρχε η άποψη πως μια δίκη στην Αθήνα θα προκαλούσε νέες καταστροφές στην πόλη.[24] Μετά από ενστάσεις φορέων τις πόλης της Χαλκίδας, για τον φόβο επεισοδίων, το ποινικό τμήμα του Αρείου Πάγου παρέπεμψε την υπόθεση στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο Άμφισσας,[25] ενώ αργότερα μεταφέρθηκε και η ημερομηνία της δίκης για τις 20 Ιανουαρίου 2010.[26] Η πλευρά του Αλ. Γρηγορόπουλου κατέθεσε δύο φορές αίτηση για μεταφορά της δίκης σε αίθουσα των φυλακών Κορυδαλλού. Ο Άρειος Πάγος απέρριψε και τις δύο φορές το αίτημα, κάτι που οδήγησε την πλευρά Γρηγορόπουλου να στραφεί προς τα ευρωπαϊκά δικαστήρια.[27]
Τελικά, η δίκη ξεκίνησε στην Άμφισσα τις 20 Ιανουαρίου 2010, με τις πλευρές να ζητούν ολιγοήμερη αναβολή. Την ίδια μέρα πραγματοποιήθηκε πορεία στην πόλη της Άμφισσας, έξω από τα δικαστήρια.[28] Η δίκη συνεχίστηκε στις 22 Ιανουαρίου, με τους δύο κατηγορούμενους να δηλώνουν αθώοι.[29] Η πρόεδρος του δικαστηρίου ανέφερε πως αστικώς υπεύθυνο για το θάνατο του 15χρονου είναι το δημόσιο, κατά το οποίο η οικογένεια του θύματος θα μπορούσε να στραφεί αν το επιθυμεί, με την πολιτική αγωγή να εκφράζει την θέση πως η οικογένεια αστικά μπορεί να στραφεί και σε βάρος των δύο αστυνομικών, καθώς κρίνει ότι η πράξη τελέστηκε κατά παράβαση εντολής.[29]
Ετυμηγορία
Στις 11 Οκτωβρίου 2010, το μικτό ορκωτό δικαστήριο της Άμφισσας (αποτελούμενο από 3 τακτικούς δικαστές και 4 ενόρκους) έκρινε και τους δύο ειδικούς φρουρούς ένοχους, τον Κορκονέα για ανθρωποκτονία με άμεσο δόλο και τον Σαραλιώτη για συνέργεια. Πρωτόδικα ο Κορκονέας καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη και 15 μήνες (ψήφοι 4-3) ενώ στον Σαραλιώτη επιβλήθηκε ποινή δεκαετούς κάθειρξης (ψήφοι 6-1).[30]
Στις 5 Οκτωβρίου 2011, το Πενταμελές Εφετείο Λαμίας ενέκρινε το αίτημα του Σαραλιώτη για αναστολή της ποινής λόγω ανεπανόρθωτης βλάβης, υπό τον όρο της παραμονής του εντός του νομού Δράμας.
Η δίκη σε δεύτερο βαθμό ξεκίνησε στις 9 Απριλίου 2014, στο Μικτό Ορκωτό Εφετείο Λαμίας. Κατά την πρώτη συνεδρίαση στις 23 Δεκεμβρίου 2016, ο Κορκονέας είχε δηλώσει αμετανόητος για την πράξη του, με αποτέλεσμα ο συνήγορός του Αλέξης Κούγιας να παραιτηθεί από την υπεράσπισή του.
Μετέπειτα δικαστικές εξελίξεις
Στις 30 Ιουλίου 2019 και λόγω της απόφασης του Εφετείου που του αναγνώρισε το ελαφρυντικό του πρότερου έντιμου βίου, ο Κορκονέας αποφυλακίστηκε από τις φυλακές Δομοκού όπου κρατούνταν. Με την μειωμένη ποινή των 13 ετών. συνυπολογίζοντας την ποινή που είχε ήδη εκτίσει και τα μεροκάματα που είχε κάνει μέσα στις φυλακές, η απόφαση του δικαστηρίου ήταν άμεσα εκτελεστή. [35]
Αναίρεση στην απόφαση του Μεικτού Ορκωτού Εφετείου Λαμίας, ζήτησε ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Βασίλης Πλιώτας . Η αναίρεση έγινε κατ’ αρχάς δεκτή με ψήφους 4-3 από το Ποινικό τμήμα του Αρείου Πάγου στις 4 Φεβρουαρίου 2021 ωστόσο το ζήτημα και εξαιτίας αυτής της ελάχιστης διαφοράς ψήφων παραπέμφθηκε και κρίθηκε από την Ολομέλεια του Αρείου Πάγου. Τον Μάρτιο του 2022 η ολομέλεια έκανε ομόφωνα δεκτή την αναίρεση του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου με αποτέλεσμα να οριστεί νέα δίκη με νέα σύνθεση και πάλι στο Μεικτό Ορκωτό Εφετείο Λαμίας. [36] Ο Κορκονέας συνελήφθη εκ νέου.
Η δίκη ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2022. Ο εισαγγελέας της έδρας υποστήριξε ότι ο Κορκονέας δεν άξιζε το ελαφρυντικό που του δόθηκε και ζήτησε την καταδίκη του για ανθρωποκτονία από πρόθεση με άμεσο δόλο και σε ήρεμη ψυχική κατάσταση. Παρόλα αυτά, η πρόταση του Εισαγγελέα δεν έγινε δεκτή – στον Κορκονέα αναγνωρίστηκε ο πρότερος έντιμος βίος με οριακή και πάλι διαφορά 4 – 3 (των Εφετών Δικαστών)[37] Στις 28 Ιουνίου ο Κορκονέας σε εφαρμογή της αποφάσεως αφέθηκε ελεύθερος από το κατάστημα κράτησης Δομοκού.
Οι συνήγοροι της οικογένειας Γρηγορόπουλου, Νίκος και Ζωή Κωνσταντοπούλου, προέβησαν στις 30 Ιουνίου σε επίσημο διάβημα στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, με το οποίο ζήτησαν αναίρεση της αποφάσεως αλλά και πειθαρχικό έλεγχο των εμπλεκομένων πλευρών καθώς και έρευνα για το αν υπήρξε επηρεασμός δικαστικών προσώπων και ενόρκων.[38]