Με συνολικό πληθυσμό στα 8 δισεκατομμύρια, η παγκόσμια ζήτηση τροφίμων συνεχίζει να αυξάνεται. Ταυτόχρονα, ωστόσο, οι ολοένα και πιο τρομερές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής
και άλλων περιβαλλοντικών παραγόντων θα έχουν πλέον σοβαρό αντίκτυπο εως το 2025. Οι ξηρασίες, η ερημοποίηση και η αυξανόμενη απρόβλεπτη βροχόπτωση μειώνουν τις αποδόσεις των καλλιεργειών σε πολλές χώρες, ενώ δεκαετίες έντονης χρήσης φυτοφαρμάκων και υπερβολικής άρδευσης έχουν επίσης παίξει ρόλο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, για παράδειγμα, χάνουν σχεδόν 3 τόνους φυτικού εδάφους ανά στρέμμα, ετησίως. Αυτός είναι μεταξύ 10 και 40 φορές ο ρυθμός με τον οποίο μπορεί να αναπληρωθεί φυσικά – μια τάση που, εάν επιτραπεί να συνεχιστεί, θα σήμαινε ότι όλο το φυτικό έδαφος θα εξαφανιστεί μέχρι τη δεκαετία του 2070. https://en.wikipedia.org/wiki/Vertical_farming
Εν μέσω της βαθύτερης αίσθησης του επείγοντος, έχουν προκύψει μια σειρά από πιθανές λύσεις. Μια τέτοια καινοτομία ήταν η εμφάνιση κάθετων αγροκτημάτων. Αυτά συμπυκνώνουν τους
τεράστιους πόρους και την έκταση γης που απαιτούνται για την παραδοσιακή γεωργία σε μια ενιαία κατακόρυφη δομή, με τις καλλιέργειες να στοιβάζονται το ένα πάνω στο άλλο όπως τα πατώματα ενός κτιρίου. Η Σιγκαπούρη άνοιξε την πρώτη εμπορική κάθετη φάρμα στον κόσμο το 2012. Το ίδιο έγινε και στο Αμπου Ντάμπι.
Στα μέσα της δεκαετίας του 2020, έχουν γίνει ευρέως διαδεδομένες, με τις περισσότερες μεγάλες αστικές περιοχές να τις χρησιμοποιούν με τη μια ή την άλλη μορφή.
Οι κάθετες φάρμες προσφέρουν μια σειρά από πλεονεκτήματα. Μια αστική τοποθεσία μόλις 1,32 εκταρίων, για παράδειγμα, μπορεί να παράγει την ίδια ποσότητα τροφίμων με 420 εκτάρια (1.052 στρέμματα) συμβατικής γεωργίας, τροφοδοτώντας δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους. Περίπου 150 από αυτά τα κτίρια, το καθένα 30 ορόφων, θα μπορούσαν ενδεχομένως να δώσουν σε ολόκληρο τον πληθυσμό της Νέας Υόρκης μια βιώσιμη προσφορά τροφίμων. Οι γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες έχουν αυξηθεί σε χρήση πρόσφατα και αυτά είναι ιδιαίτερα κατάλληλα για τα κλειστά, αυστηρά ελεγχόμενα περιβάλλοντα μέσα σε ένα κάθετο αγρόκτημα. Ένα άλλο πλεονέκτημα είναι ότι τα τρόφιμα μπορούν στη συνέχεια να πωληθούν στο ίδιο μέρος όπου καλλιεργούνται. Η τοπική γεωργία στα αστικά κέντρα μειώνει σημαντικά το ενεργειακό κόστος που σχετίζεται με τη μεταφορά και την αποθήκευση τροφίμων, ενώ παρέχει στους κατοίκους των πόλεων πρόσβαση σε πιο φρέσκα και πιο βιολογικά προϊόντα.
Ένα άλλο σημαντικό πλεονέκτημα της κάθετης γεωργίας είναι η βιωσιμότητά της. Οι περισσότερες κατασκευές τροφοδοτούνται κυρίως επί τόπου, χρησιμοποιώντας έναν συνδυασμό ηλιακών
συλλεκτών και ανεμογεννητριών. Γυάλινα πάνελ επικαλυμμένα με οξείδιο του τιτανίου καλύπτουν τα κτίρια, προστατεύοντας τα φυτά στο εσωτερικό από οποιαδήποτε εξωτερική ρύπανση ή
ρύπους. Αυτά είναι επίσης σχεδιασμένα σύμφωνα με την κάτοψη για μεγιστοποίηση του φυσικού φωτός. Οποιοδήποτε άλλο απαραίτητο φως μπορεί να παρέχεται τεχνητά. Οι ίδιες οι καλλιέργειες συνήθως καλλιεργούνται μέσω υδροπονίας και αεροπονίας, μειώνοντας ουσιαστικά την ποσότητα χώρου, εδάφους, νερού και λιπάσματος που απαιτείται.
Οι υπολογιστές και ο αυτοματισμός βασίζονται για την έξυπνη διαχείριση και έλεγχο της διανομής αυτών των πόρων. Προγραμματισμένα συστήματα σε κάθε επίπεδο ελέγχουν τους ψεκαστήρες
νερού, τα φώτα και τη θερμοκρασία δωματίου. Αυτά προσαρμόζονται ανάλογα με το είδος του φυτού και χρησιμοποιούνται για την προσομοίωση καιρικών διακυμάνσεων, εποχών και κύκλων
ημέρας/νύχτας. Μερικοί από τους πιο προηγμένους πύργους θα χρησιμοποιούν ακόμη και ρομπότ για να καλλιεργούν. Το υπερβολικό νερό που χάνεται μέσω της εξατμισοδιαπνοής αναλαμβάνεται μέσω συμπυκνωτών στην οροφή κάθε επιπέδου, ενώ τυχόν απορροή διοχετεύεται σε κοντινές δεξαμενές. Αυτό το νερό στη συνέχεια επαναχρησιμοποιείται, δημιουργώντας έναν αυτόνομο βρόχο άρδευσης. Οποιοδήποτε νερό χρειάζεται ακόμα για το σύστημα μπορεί να φιλτραριστεί από το αποχετευτικό σύστημα της πόλης.
Τα κάθετα αγροκτήματα θα προσφέρουν επίσης περιβαλλοντικά οφέλη. Το αυστηρά ελεγχόμενο σύστημα που περιέχεται σε κάθε δομή συντηρεί και ανακυκλώνει όχι μόνο νερό – αλλά και έδαφος και λιπάσματα όπως ο φώσφορος, καθιστώντας τις τάξεις μεγέθους του συνολικού οικολογικού αποτυπώματος μικρότερο από παλαιότερες μεθόδους γεωργίας. Επιπλέον, η μειωμένη εξάρτηση από καλλιεργήσιμη γη συμβάλλει στην αποθάρρυνση της αποψίλωσης των δασών και της καταστροφής των οικοτόπων. Οι κάθετες φάρμες μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για την
παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, με οποιοδήποτε μη βρώσιμο οργανικό υλικό μετατρέπεται σε βιοκαύσιμο, μέσω χωνευτών μεθανίου.
Giannis Siamidis