Ουζμπεκιστάν, Ўзбекистон Республикаси, στα Ουζμπεκικά ( γλώσσα της τούρκικης
οικογένειας γλωσσών) ,και σημαίνει Ουζμπεκική Δημοκρατία.
Πάμε να το γνωρίσουμε;
Ουζμπεκιστάν, στην Κεντρική Ασία, η μία από τις δυο στον κόσμο περίκλειστη χώρα
( η δεύτερη είναι το Λιχτεστάϊν). Συνορεύει με Καζακστάν και τη διάσημη λίμνη
Αράλη, Κιργιστάν, Τατζικιστάν , Αφγανιστάν και το Τουρκμενιστάν.
Το άγνωστο σε πολλούς Ουζμπεκιστάν είναι η 40 η μεγαλύτερη χώρα στον κόσμο σε
πληθυσμό (39.000.000) και 57 η σε έκταση (447.400 τ.χλμ). Αχανής έρημος (Κιζίλ
κούμ), βουνά, πυκνά δάση στο έδαφος της, η λίμνη Αράλη και καλλιεργήσιμο μόνο το
10% των εδαφών του. Χώρα μεσόγεια ξηρή με κλίμα ηπειρωτικό και θερμοκρασίες
έως -23 ο C το χειμώνα και +40 C το καλοκαίρι.
Γνωστές πόλεις του η Μπουχάρα, η Ναμανγκάν, η Σαμαρκάνδη και πρωτεύουσα του
η Τασκένδη.
Ήταν στην Τασκένδη που έμαθα για πρώτη φορά τι ήταν μια καυτή ζέστη, μια
ξύλινη σκιά και ο ήχος του νερού. Και έμαθα και τι είναι η ανθρώπινη καλοσύνη . Άννα Αχμάτοβα. Κορυφαία Ρωσίδα ποιήτρια που το 1941 εξορίστηκε στην Τασκένδη και μετά την απελευθέρωση της έγραψε μεταξύ άλλων αυτά για την
Τασκένδη.
Την Τασκένδη που έγινε γνωστή στην Ελλάδα μετά τον εμφύλιο όταν εκεί
βρήκαν καταφύγιο αντάρτες μας, μαχητές του ΕΛΑΣ.
Η ιστορία αυτής της χώρας που τόσα λίγα γνωρίζουμε γι αυτήν είναι παλιότερη και
πλουσιότερη ίσως από την ελληνική. Από τα αρχαία χρόνια του χαλκού και με
ανεπτυγμένο πολιτισμό κατοικημένο το Ουζμπεκιστάν- που το όνομα του σε
μετάφραση σημαίνει Ελεύθερος άρχοντας , μετά δέχτηκε στα εδάφη του τους
Σκύθες από το βορρά κι ήταν τότε που μεγαλούργησαν οι δυο πόλεις του οι
Μπουχάρα και Σαμαρκάνδη.
Ένας λόγος της δόξας τους το Μετάξι και το εμπόριο του με τεράστια κέρδη. Κι έφτασν οι Πέρσες από δίπλα και κατέκτησαν την περιοχή, που πέρασε κι ο δικός μας Μέγας Αλέξανδρος το 327π.Χ κι ίδρυσε το βασίλειο της Βακτριανής. Έφυγαν όλοι αυτοί, ήρθαν και ποιοι δεν ήρθαν, βλέπετε μέγας ο πλούτος. Άραβες που έκαναν και την Ισλαμική Αναγέννηση, Μογγόλοι, Τουρκομογγόλοι, κι ο περίφημος Τζέκις Χαν ο άγριος ηγέτης που όποια πόλη κατακτούσε της προκαλούσε γενοκτονία, κυριολεκτικά την έσβηνε από το χάρτη.
Ύστερα; Ταμερλάνος! Νέα άνθηση της περιοχής και τον 16 ο αιώνα κάνουν εδώ την
εμφάνιση τους οι Ουζμπέκοι και τώρα είναι που εμφανίζεται για πρώτην φορά το
όνομα Ουζμπεκιστάν.
19 ος αιώνας, συρράξεις Ρώσων Ουζμπέκων και δη αιματηρές, το Ο. ενσωματώθηκε
στην Τσαρική Αυτοκρατορία και τον 20 ο αιώνα το 1924 άνευ συρράξεων πέρασε στη
Σοβιετική Ένωση γνωστό πλέον ως Ουζμπεκική Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία.
Από την 1 η Σεπτεμβρίου 1991-ημέρα Ανεξαρτησίας το Ο, είναι ανεξάρτητη
Δημοκρατία με σημερινό πρόεδρο τον Σαβκάτ Μιρζιγιάγεφ. Εκτός της 1 ης Σεπτέμβρη
άλλες εθνικές αργίες είναι σαφώς το Ραμαζάνι,η 9 Μαΐου: Ημέρα Μνήμης και Τιμής ,
η1 Οκτωβρίου: Ημέρα των Δασκάλων κλπ.
Το Ουζμπεκιστάν έχει ποσοστό αλφαβητισμού 99.3% μεταξύ των ενηλίκων ηλικίας
άνω των 15 ετών (εκτίμηση του 2003), χάρη στο δωρεάν και καθολικό εκπαιδευτικό σύστημα της Σοβιετικής Ένωσης. Υψηλό λοιπόν, το ποσοστό αλφαβητισμού και τα
παιδιά πηγαίνουν έξι μέρες την εβδομάδα σχολείο (όπως γινόταν και στην Ελλάδα
παλαιότερα) από τη Δευτέρα μέχρι το Σάββατο.
Υπάρχουν δύο διεθνή σχολεία που λειτουργούν στο Ουζμπεκιστάν, αμφότερα στη
Τασκένδη: το Βρετανικό Σχολείο απευθυνόμενο σε μαθητές του δημοτικού και το
Διεθνές Σχολείο της Τασκένδης, ένα δωδεκατάξιο σχολείο.
Η διαφθορά στο εκπαιδευτικό σύστημα είναι σημαντικό πρόβλημα, μεγαλύτερο από
της οικονομίας .Οικογένειες υψηλότερου οικονομικού επιπέδου δωροδοκούν τακτικά
τους δασκάλους και τα στελέχη των σχολείων όπου φοιτούν τα παιδιά τους, ώστε οι
εκπαιδευτικοί να βάζουν υψηλούς βαθμούς στα παιδιά τους χωρίς αυτά να
πηγαίνουν σχολείο ή να δίνουν εξετάσεις!!!
Αν ενδιαφέρεστε για σπουδές στο Ο, αρκετά πανεπιστήμια, τόσο από τη Δύση όσο
και από τη Κορέα, διατηρούν παραρτήματα στη Τασκένδη τα οποία προσφέρουν
αγγλόφωνα προγράμματα σπουδών σε πολλές ειδικότητες, ενώ τα περισσότερα
εθνικά πανεπιστήμια προσφέρουν μαθήματα ρωσικής γλώσσας και φιλολογίας και
γενικά όλα τα προγράμματα τους είναι στα ρωσικά.
9 Μαΐου: Ημέρα Μνήμης και Τιμής. Λαμπρή εορτή για το τέλος του Β’ Παγκ. πολέμου
όπως και στην Ρωσία, κι αυτό γιατί στον Β’ πόλεμο 1.500.000 Ουζμπέκοι έλαβαν
μέρος πολεμώντας στον Κόκκινο Στρατό εναντίον των Ναζί. Από αυτούς οι 265.000
περίπου χιλιάδες έχασαν τη ζωή τους στα πεδία των μαχών.
Νειάτα-Νειάτα!!!Ο πληθυσμός του Ουζμπεκιστάν είναι πολύ νέος: σύμφωνα με
εκτίμηση το 34,1% των κατοίκων της χώρας είναι κάτω των 14 ετών και οι γεννήσεις
βρίσκονται γύρω στις 850.000 το χρόνο με αυξητικές τάσεις. Σύμφωνα με επίσημα
στατιστικά, οι Ουζμπέκοι είναι το 80% του πληθυσμού, ακολουθούν οι Ρώσοι,
Τάταροι, Τατζίκοι, Κοζάκοι κι έχουν απομείνει εκεί και λίγοι Έλληνες καθώς πολλοί
έφυγαν για την Ελλάδα.
Ισλάμ. Το Ουζμπεκιστάν είναι κοσμική χώρα και το άρθρο 61 του συντάγματος του
ορίζει ότι οι θρησκευτικές οργανώσεις και ενώσεις πρέπει να διαχωρίζονται από το
κράτος και να είναι ίσες ενώπιον του νόμου. Η κυρίαρχη θρησκεία στο Ουζμπεκιστάν,
το Ισλάμ με τους Μουσουλμάνους να αποτελούν το 88% , ακολουθούν οι Ορθόδοξοι
Χριστιανοί κλπ.
Πλούτος. Το Ουζμπεκιστάν σύμφωνα με έρευνα της τράπεζας HSBC, αναμένεται να
είναι μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες χώρες του κόσμου
Το Ουζμπεκιστάν παράγει Χρυσό (7 ος παγκόσμιος εξαγωγέας, παραγωγή 80 τόνων
το χρόνο) ουράνιο, άργυρο ,φυσικό αέριο, χαλκό, βαμβάκι ( 5 ος παγκόσμιος
εξαγωγέας με την Κορέα να φτιάχνει τα χαρτονομίσματα της με βαμβάκι του Ο.
Αντιμετωπίζοντας μια πληθώρα οικονομικών προκλήσεων μετά την
ανεξαρτητοποίηση της, η κυβέρνηση έχει υιοθετήσει μια εξελικτική στρατηγική
μεταρρύθμισης, με έμφαση στον κρατικό έλεγχο, τη μείωση των εισαγωγών και την
αυτάρκεια στην ενέργεια. Το Ο. κάνει… τα πάντα για να απωθεί τους ξένους
επενδυτές .Από το 1994, τα κρατικά ΜΜΕ μιλούν επανειλημμένα για την επιτυχία του
λεγόμενου ;Οικονομικού Μοντέλου του Ουζμπεκιστάν> υποστηρίζοντας ότι αυτό
είναι μοναδικό παράδειγμα ομαλής μετάβασης στην οικονομία της αγοράς,
αποφεύγοντας παράλληλα την απότομη μετάβαση, τη φτωχοποίηση και τη
στασιμότητα. Σήμερα, η οικονομία του Ουζμπεκιστάν είναι μεταξύ των πιο
διαφοροποιημένων στην Κεντρική Ασία, γεγονός που καθιστά τη χώρα ελκυστικό
οικονομικό εταίρο για την Κίνα.
Η σταδιακή μεταρρυθμιστική στρατηγική περιλαμβάνει την αναβολή διενέργειας
σημαντικών μακροοικονομικών και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Το 1992 είχε
πληθωρισμό 1000% ενώ σήμερα κάτω από 4% !!!
Η κυβέρνηση του Ουζμπεκιστάν περιορίζει τις εισαγωγές από το εξωτερικό με
πολλούς τρόπους (π.χ. θέτοντας υψηλούς δασμούς για τα εισαγόμενα προϊόντα). Οι
ειδικοί φόροι κατανάλωσης εφαρμόζονται με ιδιαίτερα διακριτικό τρόπο για την
προστασία των τοπικών προϊόντων καθιστώντας τα εισαγόμενα προϊόντα ουσιαστικά απρόσιτα για τον μέσο Ουζμπέκο. Η υποκατάσταση των εισαγωγών είναι επίσημη πολιτική και η κυβέρνηση ανέφερε με υπερηφάνεια μια μείωση μια υποδιπλάσια μεταβολή στον όγκο των εισαγόμενων καταναλωτικών αγαθών. Χάρη εν μέρει στην ανάκαμψη των τιμών του χρυσού και του βαμβακιού στην παγκόσμια αγορά (είναι μεταξύ των βασικών προϊόντων της χώρας), στην επέκταση του όγκου παραγωγής φυσικού αερίου, στην αύξηση των εξαγωγών μεταποιημένων προϊόντων και στην αύξηση των μεταναστών εργαζομένων, ο δημόσιος προϋπολογισμός της χώρας είναι πλεονασματικός. Το 2018, τα συναλλαγματικά αποθέματα, συμπεριλαμβανομένου του χρυσού, ανήλθαν σε περίπου 25 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ
Το μυστικό της Ευτυχίας!!!
Γεωργία-Γη-Αγροτιά.
Η Γεωργία απασχολεί το 27% του εργατικού δυναμικού του Ουζμπεκιστάν και
συνεισφέρει το 17.4% του ουζμπεκικού ΑΕΠ (στοιχεία 2012). Η καλλιεργήσιμη γη
υπολογίζεται στα 4.4 εκατομμύρια εκτάρια, περίπου το 10% της συνολικής έκτασης
του Ο. Εδώ σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία η ανεργία είναι πολύ χαμηλή και η
γεωργία παίζει σημαντικό ρόλο στην οικονομία της χώρας. Σιτηρά, δημητριακά, τα
ΠΑΝΤΑ μέχρι και κρασί-βλέπετε κοσμικό κράτος, πίνουν κρασί- όλα δική τους
παραγωγή, ψωμιά και ζυμαρικά ,φημισμένα κρέατα; Κτηνοτροφία :πρόβειο κρέας η
πρώτη επιλογή και στη διατροφή τους λόγω αφθονίιας προβάτων.
Η χώρα παράγει σημαντική ποσότητα καρότων.
Ανάμεσα τους τα μοναδικά στον κόσμο ΚΙΤΡΙΝΑ Καρότα. Και για το τέλος το καλύτερο. Το σταφύλι του Ουμπεκιστάν Το δάκτυλο των Κυριών .Πρόκειται για μοναδική ποικιλία σταφυλιού στον κόσμο που καλλιεργείται αποκλειστικά στο Ουμπεκιστάν. Θαυμάστε το!!!
ΚΟΥΖΙΝΑ.
Πιλάφι και πάλι πιλάφι το χαρακτηριστικό πιάτο της κουζίνας του Ουζμπεκιστάν με
παραγωγή δική του τριών ποικιλιών ρυζιών. Κύρια συστατικά του το ρύζι με κομμάτια κρέατος και τριμμένα καρότα και κρεμμύδια.Όλα δικά τους προϊόντα. Και ξεκινούν με πιλάφι ..απο το πρωί.< Όσι ναχόρ (πρωϊνό πιλάφι )που σερβίρετε από τις 6 π.μ έως τις 9 π.μ σε μεγάλες συγκεντρώσεις καλεσμένων.
Σούρπα: διάσημη Σούπα των Ουζμπέκων μια σούπα από μεγάλα κομμάτια κρέατος
συνήθως πρόβειο και λαχανικά.
ΕΘΝΙΚΟ ΠΟΤΟ.
Το πράσινο τσάι. Δική τους φυσικά παραγωγή. Το πίνουν χωρίς ζάχαρη κι είναι αυτό
που θα σας προσφέρουν εάν τους επισκεφτείτε. Ζεστό ή κρύο η κατανάλωση του
είναι καθημερινή κι όλη μέρα και συνοδεύει πάντα τα γεύματα.Στην Τασένδη
προτιμούν το μαύρο τσάι αλλά μαύρο ή πράσινο σημασία έχει ότι δεν καταναλώνουν
κόκα κόλα και φραπέδες. Οι Ουζμπέκοι πίνουν …κρασί! Το κρασί είναι σχετικά
δημοφιλές για τα δεδομένα του μουσουλμανικού κόσμου, καθώς το Ουζμπεκιστάν
είναι σε μεγάλο βαθμό κοσμικό. Το Ουζμπεκιστάν. διαθέτει 14 ζυθοποιεία.
Φημισμένο κρασί και με πολλές εξαγωγές αυτό της Σαμαρκάνδης.
Σαλάμ Αλέϊκουμ. Ειρήνη υμίν, Η ειρήνη μαζί σας ο κλασικός χαιρετισμός των
Ουζμπέκων με ταυτόχρονο άγγιγμα του χεριού τους στο στήθος τους.
Φωτογραφίες Λόρεν & Γιούρι Γκαγκάριν:
φωτογραφίες
Η Sophie Lauren στη συγκομιδή βαμβακιού.στην Ουζμπεκική ΕΣΣΔ, περιοχή
Jizak. , ατο Σοφχόζ Εμπρός κατά μήκος του μονοπατιού του Λένιν, θα συναντηθούμε ξανά Φωτογραφικό αρχείο του ιταλικού κινηματογράφου – 1974.
Αεροδρόμιο της Τασκένδης, έτος 1961,Γιούρι Γκαγκάριν κατά την απονομή
αυτόγραφου στην Ιρίνα Ντιμόβα, μαθήτρια της 4ης τάξης του σχολείου Ν° 91.
Πηγή Εφημερίδα των Δασκάλων;-Ουζμπεκιστάν.
Πίνακες ζωγραφικής με θέμα το Ο.,του Ουζμπέκου καλλιτέχνη Kabul Adilov.
Πηγές: Ρωσικές σελίδες: Moi adres sovetskaya soyuza/ Nostalzia po Yzbekistani/
Harodi mira-Ethnos-plimina./ el.wikipedia.org/wiki/Ουζμπεκιστάν/ Εγκυκλ. Λεξικό
ΔΟΜΗ. Χρήστος Μυστιλιάδης utube
Για την Kalitheapress.gr
Τασσώ Γαΐλα.
Αρθρογράφος-Ερευνήτρια.