Στον αστικό ιστό, το πράσινο είναι μια πολυσυζητημένη υπόθεση με προεκτάσεις σε πολλούς τομείς και εμπλεκόμενους φορείς που φαινομενικά συμφωνούν αλλά ουσιαστικά η απόφαση για την υλοποίηση κάθε έργου καθυστερεί.
Όλοι γνωρίζουν και υπερασπίζονται τα οφέλη των φυτεύσεων στις πόλεις, που πέρα από αισθητική αξία έχει και λειτουργική. Η συγκέντρωση των ρυπαντών από την ατμόσφαιρα, ο περιορισμός της σκόνης, η μείωση του θορύβου, ο οπτικός έλεγχος που εξασφαλίζεται, η δημιουργία μικροκλίματος μαζί με τον έλεγχο της ηλιακής ακτινοβολίας, η προστασία και συγκράτηση των εδαφών, η διαφύλαξη της βιοποικιλότητας και πολλές παράμετροι ακόμα ενισχύουν τους σχεδιαστικούς χειρισμούς υπέρ των σωστών επιλογών. Δεν μπορούμε να μην προτάξουμε τους κοινωνικούς λόγους, μιας ο άνθρωπος της πόλης πρέπει να έχει άμεση επαφή με το πράσινο και πρέπει να κοντράρουμε πλέον ανοιχτά και διεκδικητικά, με τα μέσα που ο καθένας διαθέτει, στους οικιστικούς σχεδιασμούς προηγουμένων δεκαετιών που δεν άφηναν τέτοιες ευκαιρίες.
Είναι πολλές οι φωνές που ενώνονται στον κοινό στόχο, είναι πολλοί οι επιστήμονες και οι τεχνικοί με εξειδικευμένη εκπαίδευση που μπορούν να συνεισφέρουν με τις γνώσεις τους και την εμπειρία τους, πολλές οι εικόνες που έρχονται από πόλεις του κόσμου που επενδύουν στο περιβάλλον, πολλές και οι ευκαιρίες από Ευρωπαϊκά προγράμματα που δεν θα πρέπει να χάνονται αλλά να αξιοποιούνται στο έπακρο. Σίγουρα οι μελετητές του πράσινου θα ήθελαν να εργάζονται σε αυτή την κατεύθυνση και να αλλάξουν πολλά.
Η πραγματικότητα όμως είναι άλλη. Λίγα πολύ λίγα, ίσα ίσα να συντηρούμε ότι έχουμε και αν μπορέσουμε να συμπληρώσουμε κάτι μικρό ακόμα. Οι τσακωμοί στις γειτονιές με τους κατοίκους θα κυριαρχούν για τον τρόπο που κλαδεύονται τα δέντρα, μιας και η αστική υλοτομία που προωθούν τελευταία στο όνομα του κλαδέματος, είτε τα συνεργεία που αναλαμβάνουν τις εργολαβίες από τους ΟΤΑ είτε οι ιδιώτες αυθαίρετα, δείχνει τις ελλείψεις γνώσης και νομοθετικού πλαισίου αλλά και τον περιορισμό περεταίρω δράσεων.
Στα περιθώρια που αφήνει αυτός ο πυκνός οικιστικός σχεδιασμός θα πρέπει να ενταχθούν άμεσα τα πάρκα τσέπης (pocket parks), τα φυτεμένα δώματα, οι κάθετοι κήποι και οι αυλές των ακάλυπτων χώρων στις πολυκατοικίες. Αν τα τρία πρώτα συνδέονται με σχεδιαστικά χρονοβόρα προγράμματα εξεύρεσης χώρων, χρηματοδοτικών εργαλείων, κι ευαισθητοποιημένων ανθρώπων στην προώθηση ιδεών για δημόσια ή ιδιωτικά κτήρια το τελευταίο πρέπει να το ενεργοποιήσουμε μόνοι μας.
Με τα μέσα που διαθέτουμε και την ελπίδα να υπάρξουν προγράμματα που θα προωθήσουν τέτοιες ενέργειες, οι ακάλυπτοι χώροι μπορούν να μετατραπούν σε όμορφους κήπους όπου τα φυτικά είδη θα μπλέκονται μεταξύ τους.
Στα πλαίσια πάντα της σωστής διαχείρισης θα πρέπει να ενισχύεται η συνεργατική διάθεση. Ιδανικό θα μου πείτε αλλά δύσκολο. Εγώ ξέρω ότι τα φυτά δεν γνωρίζουν από σύνορα, από κάγκελα, από νόμους που βάζουν οι άνθρωποι για να συμβιώνουν, ούτε από αστικές μικροπολιτικές και απειλητικές διαθέσεις. Είναι αλήθεια πως αν η υπέροχη βουκαμβίλια αναρριχηθεί στο διπλανό οικόπεδο, πάνω σε ένα δέντρο, μπορεί και να την κόψουν οι γείτονες γιατί ξέφυγε από τα όρια, με το πρόσχημα της φυλλόπτωσης αλλά μην παραξενευτείτε αν κόψουν και το δικό τους δέντρο για να απαλλαγούν οριστικά από απρόσκλητους επισκέπτες. Αν η βλάστηση είναι πιο πυκνή η απειλή μεγαλώνει επικίνδυνα γιατί όλα τα τέρατα εκεί κατοικούν. Είναι αόρατα και θα επιτεθούν ξαφνικά, άσε δε που οι φωλιές των πουλιών δεν ξέρεις τι κρύβουν. Ακόμα και το νυχτολούλουδο καταστρέφουν αλλά δεν με βοηθά η φαντασία μου να το εξηγήσω. Γνωρίζω καλά ότι είναι δύσκολες οι συνέργειες κι οι άνθρωποι διχάζονται ακόμα και για τα αυτονόητα αλλά μην εγκαταλείψουμε την προσπάθεια.
Διαλέξτε θάμνους αρχικά που μπορείτε να τους διαχειριστείτε εύκολα ή να τους μορφοποιήσετε μόνοι σας ή με τη βοήθεια του κηπουρού σας για να ελέγξετε το ύψος τους ή να τους διαμορφώσετε σε μικρά δεντράκια.
Θάμνοι αειθαλείς που μπορούν εύκολα να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις σας και να δημιουργήσουν φυτοφράκτες ή ελεύθερα φυσικά σχήματα όπως η αγγελική, το βιβούρνο, το βιβούρνο λουσίντουμ ,το ευώνυμο, ο καλλιστήμονας, το κέστρο (νυχτολούλουδο), το κυδωνίαστρο, το λιγούστρο, ο μετροσίδηρος, η μυρτιά, το πυξάρι, ο πυράκανθος, η πικροδάφνη το τεύκριο, η φωτίνια εύκολα μπορείτε να τα προμηθευτείτε και να φροντίσετε.
Επίσης οι φυλλοβόλοι και οι ημιαειθαλείς θάμνοι έχουν τη γοητεία τους γιατί αφήνουν τις ακτίνες του ήλιου κατά τους χειμερινούς μήνες να τους διαπερνούν και να φτάνουν παντού. Το αβούτιλο, η βερβερίδα με το εντυπωσιακό κόκκινο χρώμα, η δεύτσια, ο ιβίσκος, η λαγκεστρέμια ή στρατηγός, η πασχαλιά, η καλλωπιστική ροδιά, η σπειραία, οι τριανταφυλλιές οι θαμνώδεις , οι δενδρώδεις και οι νάνες ποκιλίες, η τσιντόνια και ο φιλάδελφος μπορούν να παίξουν το δικό τους ρόλο.
Ξεκινώντας με δομικά υλικά τους θάμνους φτιάχνουμε τον σκελετό με ασφάλεια για τον σχεδιασμό που θα ακολουθήσει με πολλά άλλα φυτά.
Όρεξη να έχετε για φυτεύσεις και φροντίδα σε ότι όμορφο δημιουργείτε και προσοχή στους ανθρώπους που φοβούνται και δεν αγαπούν το πράσινο και τη βιοποικιλότητα.
Άρθρο Φωτεινής Χαλαστάνης