Πέθανε Η Λίνα Κεχαγιά την Τετάρτη η κηδεία της στο Νεκροταφείο Καλλιθεας

Δεν χρειάζονται μελάνι και διαβήτης, στυπόχαρτο και καλοζυγισμένη δεξιότητα
για να χαραχθεί ένας «κύκλος χαμένων ποιητών». Ένας τέτοιος κύκλος δεν είναι
πάντα λείος και ολοστρόγγυλος ­ κάποιες φορές είναι ασύμμετρος κι άλλες
εμπεριέχει και τεθλασμένες ή αιχμηρές γωνίες. Ένας τέτοιος κύκλος ίσα που
σχηματίζεται, αιωρείται όπως το ουράνιο τόξο στο στερέωμα, εμφανίζεται
αστραπιαία και αστραπιαία εξαφανίζεται, αλλά πάντα αφήνει την ίδια αίσθηση
μαγείας. Κι αυτή την αίσθηση τίποτα δεν την αναπληρώνει…

Η απόπειρα δημιουργίας και όχι ο σχεδιασμός και η διατήρηση ενός τέτοιου
κύκλου είναι το ποθούμενο για τη φιλόλογο Λίνα Κεχαγιά. Και μια τέτοια στιγμή
δημιουργίας αξίζει τη μεγαλύτερη αναμονή. Έγιναν πολλές τέτοιες απόπειρες,
κάποιες επιτυχημένες κι άλλες αποτυχημένες, στα 14 χρόνια που συνοδοιπορεί με
παιδιά, διδάσκεται και διδάσκει, αντλεί και αναμεταδίδει εμπειρίες. Στους
παλμούς της επαρχίας τα πρώτα εφτά χρόνια ­ από τη Γραβιά της Φωκίδας έως το
Ραπτόπουλο Ευρυτανίας κι από τη Δαύλεια Βοιωτίας έως το Τρανόβαλτο Κοζάνης.
Και άλλα τόσα, από το ’93 έως και σήμερα, στο 9ο Γυμνάσιο Καλλιθέας της οδού
Λαγουμιτζή.

Όσο μεγαλώνεις, όσο απλώνεσαι κι όσο περισσότερες εμπειρίες αποκτάς τόσο
διαπιστώνεις ότι γνωρίζεις ελάχιστα κι ότι το σακούλι της γνώσης ποτέ δεν
γεμίζει. Αυτή είναι η σπουδαιότερη ίσως διδαχή, ο μεγαλύτερος πλούτος που
αποκόμισε από τα παιδιά. Ήταν όνειρο ζωής για τη Λίνα Κεχαγιά να γίνει
φιλόλογος και να διδάξει. Ονειρευόταν ένα σχολείο «με ανθρώπινο πρόσωπο, ζεστό
και φιλικό, με ισότιμες σχέσεις ανάμεσα σε παιδιά και καθηγητές, με
ενδιαφέροντα βιβλία και ουσιαστική γνώση». Το ονειρεύεται ακόμα! Γιατί αυτό
που βρήκε ήταν «ξερά βιβλία, αδιάφορα ή κακογραμμένα», παιδιά διαρκώς
διψασμένα κι ένα σύστημα που ελάχιστα δίνει και πολλά απαιτεί…

Κάθε φορά, σε κάθε νέα σχολική χρονιά που το βλέμμα της διασταυρώνεται με
άγνωστά της βλέμματα, βιώνει την ίδια πάντα αγωνία που βίωσε την πρώτη μέρα,
στην πρώτη της τάξη. Είναι πρόκληση ζωής αυτά τα βλέμματα, μια πρόκληση που
ποτέ δεν ξέρεις σε ποια κανάλια γνώσης θα σε οδηγήσει: «Στο Γυμνάσιο μπορείς
να παρέμβεις και να προσφέρεις πολύ περισσότερα πράγματα απ’ ό,τι στο Λύκειο.
Μέσα από συνεχείς προσπάθειες και διαδικασίες, πέραν του αναλυτικού
προγράμματος, μπορείς να έρθεις πιο κοντά στα παιδιά αλλά και στους
συναδέλφους σου…». Να συμπλέει και να συμβαδίζει η θεωρία με την πράξη,
αυτός ήταν ο βαθύτερος στόχος της: «Να διδάξεις τα παιδιά όσα προβλέπονται
είναι εξίσου σημαντικό με το να συγκρατήσουν τη γνώση που τους προσφέρεις και
να μην την προσπεράσουν. Είναι σημαντικό να τους μιλήσεις για το αρχαίο θέατρο
μέσα σε ένα αρχαίο θέατρο… Προσπαθώ πάντα να τα συνδυάσω, αλλά πολλές
προσπάθειες πνίγονται μέσα στη γραφειοκρατία».

Οι εξετάσεις

Παιδιά της μεσοαστικής τάξης, η πλειονότητα των παιδιών του 9ου Γυμνασίου
Καλλιθέας. Φοιτούν και παιδιά μειονοτήτων «αλλά όχι τόσα όσα σε άλλα σχολεία,
έχουν ενταχθεί και θα ‘λεγα ότι είναι παιδιά με ανησυχίες και αναζητήσεις και
καλοί μαθητές». Αυτό που χαρακτηρίζει στο σύνολό τους τα παιδιά του Γυμνασίου
«είναι ότι είναι παιδιά που ζουν με τον τρόμο των εξετάσεων της μεταρρύθμισης.
Το Λύκειο, που είναι η φυσική συνέχεια του Γυμνασίου, λειτουργεί σαν φόβητρο,
σαν κάτι άσχετο και ξεκομμένο. “Θα πας στο Λύκειο και θα δεις” τους λένε τα
μεγαλύτερα και εκείνα βλέπουν ήδη εφιάλτες! Το κοινό χαρακτηριστικό όλων αυτών
των παιδιών είναι ότι δεν έχουν ούτε δευτερόλεπτο ελεύθερο! Τρέχουν από το
πρωί έως το βράδυ από το ένα μάθημα στο άλλο και από τη μια δραστηριότητα στην
άλλη. Δεν ζουν την ηλικία τους ούτε την παιδικότητά τους…».

Για να τα γνωρίσεις αυτά τα παιδιά, πρέπει να τα «δεις» έξω από την τάξη, στο
διάλειμμα, στον περίπατο, στην εκδρομή, στη δημιουργία, στη διασκέδαση:

«Λειτουργεί στο σχολείο μας εδώ και τρία χρόνια ένας θεσμός, ένας ετήσιος
διαγωνισμός ποίησης ή πεζογραφίας. Τα παιδιά της Β’ Γυμνασίου ανέλαβαν φέτος
να στείλουν ένα γράμμα στους ισχυρούς της γης. Είναι συγκλονιστικά τα θέματα
που ανέπτυξαν στα κείμενά τους. Μέσα από τις δικές τους αράδες αναδείχθηκαν
απίστευτες πλευρές των δικών τους αλλά και των σύγχρονων προβλημάτων. Το
πρόβλημα της παιδείας, της έλλειψης χρόνου και προσωπικής ζωής ήταν από τα
σπουδαιότερα: “Μα, είμαστε παιδιά, αν δεν χαρούμε, δεν παίξουμε και δεν
ερωτευθούμε τώρα, πότε θα το κάνουμε; ” κραυγάζουν. Η αγωνία του πολέμου τα
διακατέχει ­ με αφορμή τον πόλεμο στο Κόσοβο, για τον οποίο έκαναν αναφορές σε
συγκεκριμένα επεισόδια και μίλησαν για τους αμάχους που επλήγησαν από τις
ΝΑΤΟϊκές δυνάμεις. Αλλά τα διακατέχει και η αγωνία για τα οικολογικά
προβλήματα, η ρύπανση των πόλεων, των δασών και των θαλασσών, οι φωτιές που
ανατρέπουν την ισορροπία του οικοσυστήματος… Δεν είναι “ξένα” προς όσα γύρω
τους συμβαίνουν ούτε αδιάφορα τα παιδιά. Νοιάζονται για την ανεργία και όλα
όσα την ακολουθούν, για τους αστέγους και τα συνομήλικά τους παιδιά στα
φανάρια, για την αποξένωση και τα ναρκωτικά…».

Να σέβονται

Λίνα Κεχαγιά: «Σε κάθε τάξη όπου μπαίνω, προσπαθώ να βλέπω όχι το σύνολο,
αλλά πρόσωπα, βλέμματα, κάθε παιδί ξεχωριστά…»

Νοιάζονται για όλα τα παιδιά, αλλά θέλουν και ανθρώπους που να νοιάζονται γι’
αυτά: «Το κάθε παιδί είναι μια αυτόνομη προσωπικότητα και έτσι ακριβώς πρέπει
να το βλέπει ο δάσκαλος και ο καθηγητής. Σε κάθε τάξη όπου μπαίνω προσπαθώ να
βλέπω όχι το σύνολο αλλά πρόσωπα, βλέμματα, κάθε παιδί ξεχωριστά. Κι αυτό που
προσπαθώ να τους περάσω είναι να μάθουν να εκτιμούν τον εαυτό τους και να
στηρίζουν το καθένα τη δική του προσωπικότητα. Όταν το μάθουν αυτό, θα έχουν
μάθει να σέβονται και να υπολογίζουν και όλους τους άλλους…».

Είναι μια κρίσιμη καμπή τα πρώτα βήματα στην εφηβεία. Από δώδεκα έως
δεκατεσσάρων χρόνων είναι οι μαθητές της ­ στην Α’ και Β’ Γυμνασίου. Πολλές
φορές δεν κλίνουν το ρήμα «λύω» για να συζητήσουν κάτι που απασχολεί τα παιδιά
στην τάξη: «Όταν υπάρχει ­ και συχνά υπάρχει ­ κάποιο προσωπικό ή οικογενειακό
πρόβλημα, έρχεται το ίδιο το παιδί και σε ξεμοναχιάζει στο διάλειμμα ή στο
τέλος των μαθημάτων. Τις περισσότερες φορές τα προβλήματα είναι τόσο σοβαρά
που ελάχιστα μπορείς να προσφέρεις. Δεν μπορείς να “υπερβείς” το διαζύγιο των
γονιών ή την αιφνίδια αρρώστια κάποιου αγαπημένου προσώπου, δεν μπορείς να
δώσεις ριζική λύση. Μπορείς όμως να ακούσεις, να πεις έναν καλό λόγο, να
παρηγορήσεις…».

Η αναμέτρηση με το σύστημα και η υποταγή στο μαρτύριο της ύλης δεν αφήνουν
πολλά περιθώρια, δεν υπάρχει διαθέσιμη ώρα για το τόσο σημαντικό κεφάλαιο της
επαφής και της επικοινωνίας: «Έχουμε δικά μας τα διαλείμματα, μαζεύονται γύρω
μου σαν το μελίσσι και κουβεντιάζουμε, έχουμε και τα Σαββατοκύριακα, δίνουμε
ραντεβού για μια θεατρική παράσταση, μια καλή ταινία. Και πάμε πολλές
εκπαιδευτικές επισκέψεις σε μουσεία και εκθέσεις, αφού προηγηθεί καλή
προετοιμασία στην τάξη…».

Επιβράβευση

Καμία μέρα, καμία ώρα και κανένα λεπτό δεν είναι ίδια: «Αλλάζουν τόσο πολύ τα
παιδιά που τις περισσότερες φορές οι απόψεις τους αποτελούν πηγή έμπνευσης για
μένα! Δεν υπάρχει μεγαλύτερη επιβράβευση για ένα παιδί από το να του πεις: “Η
άποψή σου χθες στην τάξη με έκανε να δω και αυτήν την πλευρά”. Παίρνει μιαν
ανείπωτη χαρά. Έχει συμβεί να γράψω κάτι λάθος στον πίνακα, να το δουν και να
παρατηρήσουν δειλά: “Κυρία, μήπως το γράψατε λάθος;”. Ναι, τους απαντώ, είναι
λάθος, συγγνώμη, κάνουν και οι μεγάλοι λάθη, όλοι οι άνθρωποι κάνουν λάθη και
από τα λάθη μας διδασκόμαστε… Είναι σημαντικό να καταλάβει το παιδί ότι
κανείς δεν είναι αλάθητος»!

«Υπάρχουν ακόμα ο Γκάτσος, ο Χατζιδάκις, ο Θεόφιλος…»

Πέρα από τα «πρέποντα και καθιερωμένα» υπάρχει και η μαγεία της αναζήτησης
και της δημιουργίας. Υπάρχει μια «βόλτα στο φεγγάρι», η γνωριμία με τον
Θεόφιλο, η «υιοθεσία» ενός μνημείου…

Υπάρχει μαγεία σ’ αυτήν την προσωπική επαφή. Υπάρχει αναζήτηση για κάτι
περισσότερο από τα «πρέποντα και καθιερωμένα». Υπάρχει η συνεχής αναταραχή των
υδάτων. Υπάρχει η «ενδεδειγμένη» Ιστορία, τα ενδεδειγμένα Αρχαία, το
«παλιομοδίτικο» κείμενο. Αλλά υπάρχουν και οι άλλες πλευρές της ιστορίας,
αυτές που την κάνουν πιο ενδιαφέρουσα και άλλες πλευρές κειμένων που κάνουν
την επαφή με τη γλώσσα πιο κοντινή στα ενδιαφέροντα των παιδιών. Υπάρχει και ο
Γκάτσος και ο Χατζιδάκις, κι έστησαν μια καταπληκτική γιορτή τα παιδιά, όταν
ανέλαβαν αυτό το θέμα. Με τη βοήθεια τη δική της και του γυμναστή τους, του
Τάσου Τσαφαρά, πήγαν όλοι μαζί «μια βόλτα στο φεγγάρι», τον περασμένο Μάη: «Κι
όταν μετά τα άκουγα να τραγουδάνε στο διάλειμμα το “χάρτινο το φεγγαράκι”, στη
θέση κάποιου άλλου τραγουδιού (από εκείνα τα απίστευτα της εποχής), πήρα
μεγάλη χαρά. Αυτό που όλοι μαζί κάναμε “έγραψε” μέσα τους»!

Δεν ήταν μόνο ο Γκάτσος και ο Χατζιδάκις. Ήταν και η γνωριμία τους με τον
Θεόφιλο αλλά και με το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Ήταν η «υιοθεσία» ενός
μνημείου ­ επέλεξαν το μνημείο του Φιλοπάππου. Ήταν και πολλά άλλα μαζί.
Κουκκίδες γνώσης και επίγνωσης της παλαιότερης αλλά και της νεώτερης ελληνικής
ιστορίας που περνά απαρατήρητη μέσα από τη διδακτέα ύλη: «Είναι απίστευτο,
αλλά ένα παιδί της Γ’ Γυμνασίου δεν γνωρίζει τίποτα από τη σύγχρονη ιστορία.
Έχει συνταχθεί με τέτοιον τρόπο το βιβλίο, ώστε δεν φτάνουμε ποτέ να διδάξουμε
τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, τον Εμφύλιο και τη νεώτερη ιστορία…».

Η Ιστορία, είναι το χειρότερό τους μάθημα: «Μισούν την Ιστορία τα παιδιά και
αυτό λέει πολλά. Τα περισσότερα βιβλία είναι κακογραμμένα, με σημαντικές
παραλείψεις και αποσιωπήσεις. Δεν υπάρχει το δέλεαρ των αφηγήσεων. Αν δεν
βρεθούν τρόποι να την κάνουμε ελκυστικότερη, δεν θα μάθουν ποτέ ιστορία…».

Το σύστημα καταργεί κάθε μαγεία στη σχέση του μαθητή με τη γνώση. Αν θα
διατηρηθούν κάποια συστατικά μαγείας στην τάξη, εξαρτάται από τον δάσκαλο. Η
Λίνα Κεχαγιά αντλεί το κέφι και το μεράκι της, την ενέργεια και την έμπνευσή
της από τα παιδιά της: «Μου προσφέρουν περισσότερα κι απ’ όσα είχα φανταστεί.
Αυτό που κι αυτά ζητάνε από τον καθηγητή τους δεν είναι τόσο η κατάρτιση όσο η
επαφή, η επικοινωνία, η ζεστασιά. Θέλουν στενότερες και λιγότερο τυπικές
σχέσεις. Θέλουν χαμόγελο και όχι ειρωνεία. Θέλουν έναν καθηγητή που να τον
σέβονται αλλά όχι να τον φοβούνται…».

πηγή: www.tanea.gr