Ετήσιο πρόγραμμα με τίτλο «Με τα χεράκια μπορώ…»
Για το διδακτικό έτος 2018-2019, το Ειδικό Νηπιαγωγείο Κωφών και Βαρηκόων Αργυρούπολης, το Ειδικό Γυμνάσιο – Λύκειο Κωφών και Βαρηκόων Αργυρούπολης, το 16ο Νηπιαγωγείο Καλλιθέας και το 5ο Δημοτικό Σχολείο Καλλιθέας θα υλοποιήσουν το ετήσιο πρόγραμμα με τίτλο «Με τα χεράκια μπορώ…».
Πρόκειται για ένα πρόγραμμα συνεκπαίδευσης που υιοθετεί τις αρχές της ενταξιακής πολιτικής, της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και της καλλιέργειας του εθελοντισμού και της προσφοράς.
Περιγραφή το προγράμματος
Το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί σε δύο παράλληλους άξονες. Αρχικά τα δύο Σχολεία Κωφών θα εργαστούν μαζί όπως επίσης και τα δύο σχολεία ακουόντων (δημοτικό και νηπιαγωγείο), δημιουργώντας δύο ομάδες, ακούοντα και κωφά παιδιά.
Και οι δύο ομάδες θα δημιουργήσουν από την αρχή ένα κήπο όπου θα φυτεύουν εποχιακές καλλιέργειες (βρώσιμα φυτά και αρωματικά). Τα παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας «υιοθετούν» ένα παιδί μικρότερης ηλικίας με το οποίο θα πρέπει να δουλέψουν συνεργατικά. Το μεγαλύτερο παιδί αποτελεί ένα πρότυπο για το μικρότερο και ειδικά στην περίπτωση των κωφών μαθητών, το μεγαλύτερο κωφό παιδί αποτελεί και γλωσσικό πρότυπο για τους μικρούς μας κωφούς μαθητές.
Οι δύο ομάδες ανταλλάσουν επικοινωνία μέσω skype για να παρακολουθούν εκατέρωθεν την πορεία των καλλιεργειών, να ανταλλάσουν απόψεις και ιδέες για τις υπάρχουσες και για τις νέες καλλιέργειες και να ενημερώνουν για τις διαθεματικές προσεγγίσεις που γίνονται. Πραγματοποιούνται από κοινού επισκέψεις στα σχολεία αλλά και σε άλλους χώρους που θα προταθούν από το σύλλογο διδασκόντων οι οποίοι θα προάγουν το συγκεκριμένο πρόγραμμα (π.χ επίσκεψη στην γεωπονική σχολή).
Με τις πρώτες παραγωγές, θα πραγματοποιηθούν από κοινού μαθήματα μαγειρικής από επαγγελματίες μάγειρες. Η παρουσίαση των συνταγών και των διαδικασιών εκτέλεσης τους θα γίνεται στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα, στην Ελληνική Προφορική και γραπτή γλώσσα, ενώ παράλληλα θα γίνεται και οπτικοποίηση τους για την καλύτερη κατανόηση κυρίως από τα παιδιά με πολλαπλές αναπηρίες.
Θεωρητικό πλαίσιο
Ένας από τους πρωταρχικούς στόχους του Νέου Αναλυτικού Προγράμματος Σπουδών του Νηπιαγωγείου και του Δημοτικού σχολείου για μαθητές με ή χωρίς αναπηρία είναι η προσωπική και κοινωνική ανάπτυξη καθώς και η ανάπτυξη άλλων δεξιοτήτων όπως γνωστικών, ψυχοκινητικών, αυτονομίας κ.ά. Η προσωπική και κοινωνική ανάπτυξη των μαθητών επιτυγχάνεται μέσα από την ανάπτυξη γλωσσικών και επικοινωνιακών δραστηριοτήτων. Σύμφωνα με τα ερευνητικά δεδομένα και τη σύγχρονη διεθνή βιβλιογραφία οι παραπάνω στόχοι πραγματοποιούνται με την αξιοποίηση κατάλληλων εκπαιδευτικών προσεγγίσεων, μέσων, δραστηριοτήτων, καινοτόμων προγραμμάτων, οργανωμένων σχεδίων δράσης και προγραμμάτων συνεκπαίδευσης κ.α.
Στόχος του συγκεκριμένου προγράμματος συνεκπαίδευσης αποτελεί:
- Με τη συνεργασία σχολεία ακουόντων και σχολεία κωφών επιδιώκεται η ανάπτυξη ενταξιακών πρακτικών και η ανάπτυξη της ενταξιακής πολιτικής και κουλτούρας, η ευαισθητοποίηση σε θέματα αναπηρίας, η αποδοχή της διαφορετικότητας και η ανάπτυξη συνεργασίας μεταξύ των μαθητών των δυο σχολείων. Επίσης προωθείται η ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ των μαθητών, η υιοθέτηση στρατηγικών αλλά κυρίως η καλλιέργεια της επικοινωνίας και της φιλίας. Ιδιαιτέρως στο πλαίσιο καθολικού σχεδιασμού για τη μάθηση προκειμένου να διασφαλιστούν ίσες ευκαιρίες συμμετοχής για όλους τους μαθητές κρίνεται σκόπιμη η ανάπτυξη του συγκεκριμένου προγράμματος συνεκπαίδευσης για την υποστήριξη των μαθητών με αναπηρία και την πρόσβασή τους στο Πρόγραμμα Σπουδών (European Commission, Inclusion Europe, 2009; UNESCO, 2007, ΥΠΕΠΘ, 2004; Gray, 2010; Αλευρά, 2007).
- Σκοπός της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (που αποτελεί σημαντικό τμήμα των προγραμμάτων που υλοποιούνται τόσο στην πρωτοβάθμια όσος και στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση σύµφωνα µε το Ν.1892/90) είναι οι µαθητές να συνειδητοποιήσουν τη σχέση του ανθρώπου µε το φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον του, την διατήρηση της σχέσης αυτής σε επίπεδα αποδεκτά, εντοπίζοντας ποια είναι η σωστή και αποδεκτή διαχείριση του περιβάλλοντος. Σκοπός να ευαισθητοποιηθούν για τα προβλήµατα που συνδέονται µε το περιβάλλον και να δραστηριοποιηθούν µε ειδικά προγράµµατα, ώστε να συµβάλλουν στη γενικότερη προσπάθεια αντιµετώπισής τους. Μέσα από την όλη εκπαιδευτική διαδικασία οι μαθητές οδηγούνται σταδιακά και ανάλογα με τις ειδικές τους εκπαιδευτικές ανάγκες στη διασαφήνιση εννοιών, στην αναγνώριση αξιών, στη καλλιέργεια ψυχοκινητικών δεξιοτήτων και στάσεων, δεξιότητες που είναι απαραίτητες για στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και διαµόρφωση ενός κοινωνικά αποδεκτού κώδικα συµπεριφοράς γύρω από τα προβλήµατα που αφορούν στην ποιότητα του περιβάλλοντος σε ατοµικό και στη συνέχεια σε οµαδικό/ κοινωνικό επίπεδο.
- Από τη συνεργασία των μεγαλύτερων με τα μικρότερα παιδιά, προωθούνται αρχές και αξίες για τον εθελοντισμό και την προσφορά, με ποικίλα οφέλη για τους μαθητές, τόσο σε προσωπικό όσο και ομαδικό επίπεδο. Ο κάθε μαθητής αναγνωρίζει και αξιοποιεί τις προσωπικές του δεξιότητες, συνεργάζεται και λειτουργεί αποτελεσματικά σε μία ομάδα, οργανώνει την δουλειά του, και επιτυγχάνει τους στόχους του, διευρύνει τους ορίζοντες του, μαθαίνοντας νέα πράγματα για τη ζωή και το περιβάλλον στο οποίο ζούμε, αναπτύσσει τις κοινωνικές του δεξιότητες, δημιουργεί νέες φιλίες και νέες συνεργασίες. Μέσα από την εμπειρία του, μαθαίνει πόσο σημαντικό είναι να συμβάλλουμε στο περιβάλλον που ζούμε, ώστε να καλυτερεύσουμε τις συνθήκες ζωής μας. Δουλεύοντας και βοηθώντας υποστηρικτικά μικρότερα παιδιά, το νεαρό άτομο διδάσκεται να σέβεται και να αλληλεπιδρά μέσα στο κοινωνικό σύνολο, ενώ αποκτά μια εξαιρετική εμπειρία για την μετέπειτα επαγγελματική σταδιοδρομία του που αναδεικνύει την αξία της συνεργασίας μέσα στις ομάδες, απαλείφοντας το αίσθημα του ανταγωνισμού. Μα πάνω από όλα αντιλαμβάνεται ότι η προσφορά γεμίζει τον άνθρωπο με αγάπη και σεβασμό για τον συνάνθρωπό του και το κοινωνικό σύνολο. Ο εθελοντισμός εξυψώνει τις αξίες και τα ιδανικά της ανθρώπινης ζωής αναπτύσσοντας στους κόλπους του την έννοια της αλληλεγγύης και του αλτρουισμού.